Weer een risicoduel, weer ME paraat: 'Onthoud dat wij ook mensen zijn'

Frans Luijten (44) is sectiecommandant bij de ME. Hij leidt een groep van 26 ME'ers. Hij heeft al veel inzetten meegemaakt, zowel gepland als ongepland. "Bij een spoedoproep laat je alles uit je handen vallen. Je weet dat er dan gezeik is."

Aangekomen op locatie is hij dan meteen gefocust. "Hier ben je voor getraind." Angst is er onder veel ME'ers niet, maar wel spanning, zegt Luijten. "Soms denk je: ik hoop dat die steen niet dáár op mijn pak komt, want daar is het wat dunner."

Zijn collega's geven hem vertrouwen, vertelt hij. "Er is een enorm gevoel van saamhorigheid. We zijn wel trots dat we zulk goed teamwork doen."

Omdat Luijten sectiecommandant is, bepaalt hij mede hoe de ME te werk gaat. Soms is daar toestemming van hogerhand voor nodig. "Laatst kregen we toestemming om traangas in te zetten, maar ik zag ook ouders met kinderen staan, dus dat hebben we toen niet gebruikt. Maar als ik alleen naar mijn lichaam had geluisterd, had ik misschien iets anders gedaan."

"Je probeert met iedereen rekening te houden", zegt hij. "Het laatste wat je wilt is geweld gebruiken." Helaas is dit niet altijd mogelijk. "Er staan soms wel vijfhonderd tot duizend man voor je, waarvan sommigen je bekogelen met vuurwerk." "Halve handgranaten" noemt Luijten het illegale vuurwerk ook wel.

De ME wil nooit de initiatiefnemer zijn van het geweld. Dat betekent dat er soms niet moet worden ingegrepen bij illegaal gedrag. "Anders zijn wij weer de lont in het kruitvat." Ook waarschuwt de ME relschoppers meermaals voor ze geweld gebruiken. "Maar dit soort gasten hebben daar altijd maling aan."

Als de rust is teruggekeerd in de stad, kunnen ME'ers nog niet direct naar huis. "Eerst is er een zogeheten debriefing, waarin we onze inzet evalueren. En iedereen moet een verklaring afleggen, zodat de daders kunnen worden opgepakt."

Er is ook aandacht voor elkaar. "Als je wat kleiner bent, krijg je meer stenen op je af, want dat vinden relschoppers blijkbaar grappig. Daar hebben we het dan over met elkaar." Ook maakt Luijten met iedereen van zijn sectie nog een praatje om te kijken hoe het met ze gaat.

Dan kan ook Luijten eindelijk naar huis. Eenmaal thuis kan hij nog niet gelijk naar bed. "Soms duurt het een halve nacht tot je in slaap valt." En ook de volgende paar dagen voelt hij de gevolgen van de inzet nog. "Je bent dan heel vermoeid. Al die gevoelens verwerk je dan pas."

Niet alleen Luijten zelf heeft last van zo'n inzet. Aan het thuisfront zijn er ook zenuwen. "Voetbalwedstrijden zijn altijd wat spannender. Mijn zoontje van drie zegt, als ik weg ga, altijd: 'Papa, doe je wel voorzichtig?'"

De dertiger Roeland Witjes* heeft lang bij de ME gewerkt. Angst heeft hij nooit ervaren, zegt hij zelf. "Je bent ervoor getraind." Maar een bepaalde spanning ervaarde hij wel. "Het hoeft maar één keer mis te gaan."

"Ik kan het iedereen aanraden", zegt hij. "Je hebt een soort kameraadschap met je team. Dat leer je al tijdens de opleiding. Daar wordt altijd gezegd: 'één ME'er is géén ME'er'." Hij heeft dan ook nog steeds contact met zijn oud-collega's.

Toch zit er ook een keerzijde aan ME'er zijn. Zo heeft Witjes gehoorschade opgelopen door illegaal vuurwerk. "Niet niks", zo noemt hij het.

De politie nam zijn klachten wel serieus, vertelt hij. Hij moest "door de hele medische mallemolen" en naar een psycholoog. "Daar kreeg ik voorrang omdat het tijdens de ME-inzet was gebeurd."

Voor het gedrag van relschoppers zoals vorige week bij Ajax-Feyenoord heeft hij geen begrip. "Dat is toch niet voorstelbaar?" vertelt Witjes. "Ik denk dat die mensen echt nul inlevingsvermogen hebben.

Witjes heeft collega's die niet meer normaal naar verjaardagen kunnen door opgelopen trauma's, vertelt hij. "Ik ken collega's die hun kinderen niet meer kunnen horen huilen. Mijn partner kan de vaatwasser niet normaal opruimen zonder dat ik daar heftig op reageer, door mijn trauma. Wij hebben ook kinderen om van school op te halen. Wij hebben ook partners thuis, wij hebben ook gewoon vrienden met wie we leuke dingen doen. Mensen moeten zich bedenken dat wij ook gewoon mensen zijn."

*Roeland Witjes is een gefingeerde naam. Zijn echte naam is bij de redactie bekend.