Het overgrote deel van de Tweede Kamer vindt dat de koning belasting moet betalen. Nieuw Sociaal Contract (NSC) en JA21 zijn van mening dat de Belastingdienst ook bij de Oranjes inkomsten- en vermogensbelasting moet heffen. In totaal zijn er nu dertien partijen in de Tweede Kamer die deze verandering willen, vier zijn tegen.
Dit blijkt uit de verkiezingsprogramma's en antwoorden die de partijen hebben gegeven aan ProDemos voor hun vandaag gepubliceerde Stemwijzer.
Op basis van de huidige peilingen komt na de Tweede Kamerverkiezingen in november de noodzakelijke tweederdemeerderheid in zicht om de grondwet (artikel 40) aan te passen. De nieuwe partij NSC schrijft in het gisteren gepresenteerde verkiezingsprogramma dat "het niet betalen van inkomstenbelasting niet meer van deze tijd is".
'Net als iedereen'
Het gaat om de zogenoemde 'vrijstellingen': dat zijn in de grondwet vastgelegde posten waar geen belasting over betaald moet worden. JA21 schrijft aan ProDemos dat "het draagvlak voor de vrijstellingen" ontbreekt. BBB vindt dat de koning "net als iedereen" belasting moet betalen. De laatste twee partijen melden dit trouwens niet in hun verkiezingsprogramma.
D66, GroenLinks/PvdA, SP, PVV, Partij voor de Dieren, Denk, BIJ1 en Volt vinden al langer dat er een einde moet komen aan de vrijstellingen. Deze discussie speelt al bijna 10 jaar.
In de jarenlange discussie over het belastingvrijdom van Willem-Alexander is VVD-premier Rutte altijd tegen een aanpassing geweest en de VVD en de christelijke partijen, CDA, CU en SGP zijn dat nog steeds.
Te ingewikkeld
Rutte heeft altijd gezegd dat het maar om een "beperkt" aantal vrijstellingen gaat, dat een wetswijziging van de grondwet ook veel te ingewikkeld is en dat er geen "constitutioneel toereikend draagvlak" voor is.
Dat zou na de verkiezingen nu wel in zicht zijn. Uitgaande van de laatste Peilingwijzer zou het in de Tweede Kamer om ongeveer 111 zetels gaan (er zijn er 100 nodig) en in de Eerste Kamer ongeveer 50 (dat is het vereiste aantal.)
Veranderen
Het is nog niet zeker of de koning in de toekomst een belastingaanslag krijgt. Na de verkiezingen moeten nieuwe regeringspartijen eerst afspreken of ze echt wat gaan veranderen. Vervolgens moet een nieuwe wet gemaakt worden, waar het parlement twee keer een beslissing over moet nemen.
De stelling over belasting voor de koning is niet opgenomen in de uiteindelijk versie van de vandaag gepubliceerde StemWijzer van ProDemos.
