Door Hasna Elbaamrani
Marco Borsato gaat in de zaak rond The voice of Holland vrijuit vanwege gebrek aan bewijs. Maar wat houdt dat in? En wat bedoelt de wel vervolgde Ali B met "mediationgesprekken" met de vrouwen die aangifte tegen hem deden? Wij beantwoorden jullie meestgestelde vragen.
Borsato wordt niet vervolgd vanwege gebrek aan bewijs. Maar wat houdt dat precies in? En betekent gebrek aan bewijs dat een verdachte onschuldig is?
Als een slachtoffer van een misdrijf aangifte doet bij de politie, start die een opsporingsonderzoek. In dat onderzoek verzamelt de politie bewijsmateriaal. Dat zijn bijvoorbeeld de aangiftes van slachtoffers en verklaringen van getuigen. Maar ook bewijs dat wordt gevonden tijdens huiszoekingen of op een telefoon (berichten, mail, foto's en video's).
Als de politie al het bewijsmateriaal heeft verzameld, wordt het beoordeeld door de officier van justitie (OvJ). Die beslist of de verdachte vervolgd wordt en dus voor de rechter moet verschijnen. Er is sprake van gebrek aan bewijs als er bijvoorbeeld alleen een verklaring van het slachtoffer is en verder geen bewijs die de verklaring ondersteunt.
Bij onvoldoende bewijs zal de rechter ook niet tot een veroordeling komen. Daarom zal een OvJ in dat geval besluiten om niet te vervolgen. Dat noemen we seponeren.
Het is niet zo dat je ervan kunt uitgaan dat een verdachte onschuldig is bij gebrek aan bewijs. Als de politie onvoldoende bewijs vindt, dan kán het zijn dat de verdachte het strafbare feit niet heeft gepleegd. Maar het kan ook zo zijn dat het wel gebeurd is, maar dat de dader er geen sporen van heeft achtergelaten.
Wat is het verschil tussen seponeren en vrijspreken?
Zoals hierboven uitgelegd, zal de OvJ een zaak seponeren bij gebrek aan bewijs. Dat betekent dat een verdachte niet voor de rechter verschijnt. Als de OvJ besluit een verdachte wel te vervolgen, dan volgt een rechtszaak. De rechter bepaalt dan of de verdachte wordt veroordeeld of vrijgesproken.
Als de rechter er ondanks de verzamelde bewijsmiddelen niet van overtuigd is dat de verdachte het strafbare feit in kwestie heeft gepleegd, dan volgt vrijspraak. Is de verdachte volgens de rechter wel schuldig? Dan is een veroordeling het gevolg. De rechter legt dan een straf op (bijvoorbeeld een gevangenisstraf, taakstraf of boete).
Het seponeren van een zaak is dus een besluit dat een OvJ neemt. Het vrijspreken van een verdachte gebeurt door de rechter.
Wat is mediation? Wanneer kan het aangevraagd worden en door wie?
Ali B liet na het bericht over zijn vervolging weten dat hij mediationgesprekken voert met de vrouwen die aangifte tegen hem hebben gedaan. Bij mediation voeren twee mensen gesprekken in het bijzijn van iemand die het gesprek begeleidt, een zogeheten mediator.
De mediator is onafhankelijk, in tegenstelling tot bijvoorbeeld een advocaat die de belangen van een cliënt verdedigt. De rechter kan mediation voorstellen, maar de betrokkenen in een juridisch conflict kunnen het ook zelf aanvragen. Dat kan voor, tijdens of na een rechtszaak.
Een mediationgesprek kan verschillende doelen hebben, zoals een oplossing zoeken voor een bepaald probleem. Het doel van de gesprekken die Ali B voert met de vrouwen is niet bekend. In een Instagram-bericht schrijft de rapper en coach dat hij degene is die de gesprekken heeft aangevraagd. Ook is te lezen dat hij het Openbaar Ministerie (OM) heeft verzocht de gesprekken af te wachten.
Het is mogelijk dat Ali B hoopte een rechtszaak te voorkomen. Maar het OM heeft de gesprekken niet afgewacht en besloot tot vervolging over te gaan. De ingrijpendheid van zedenfeiten kan daarbij een rol gespeeld hebben.
Wat is trial by media? Hoe heeft dat invloed op een verdachte en de rechtszaak?
Nog voordat een rechter een oordeel heeft geveld in een rechtszaak waarbij een bekend persoon betrokken is, is dat vaak al gebeurd in talkshows en op sociale media. Dat noemen we trial by media.
Die negatieve publiciteit kan tot gevolg hebben dat bekende personen hun baan kwijtraken of hun naam door het slijk wordt gehaald. Daarom kan een rechter bij het opleggen van een straf rekening houden met die gevolgen door een lagere straf op te leggen.
Ook in de zaak van Ali B en de eveneens vervolgde bandleider Jeroen Rietbergen kán alle media-aandacht leiden tot strafvermindering. Maar dat hoeft niet. De rechter velt een onafhankelijk oordeel.
Is de carrière van Marco Borsato nu voorbij, ook al gaat hij vrijuit?
Over de carrière van Borsato is in dit stadium moeilijk iets te zeggen. De zaak tegen hem in het Voice-onderzoek is geseponeerd.
Maar er loopt nog een andere zedenzaak tegen de zanger, die losstaat van The Voice. Een 22-jarige vrouw heeft aangifte tegen Borsato gedaan. Ze zegt van 2014 tot 2019 door hem te zijn misbruikt. Wanneer in die zaak een beslissing wordt genomen, is nog niet bekend.
Wanneer vinden de rechtszaken van Rietbergen en Ali B plaats?
Dat weten we nog niet. Er is voor beide rechtszaken nog geen zittingsdatum. We weten wel dat de zaak van Ali B zich in de regiefase bevindt. Dat wil zeggen dat zijn advocaat en het OM hun onderzoekswensen kunnen indienen. Zij kunnen bijvoorbeeld bepaalde getuigen of deskundigen horen.
