Als er één omslachtige manier is om iemand stiekem drugs toe te dienen, dan is het wel via een injectienaald. Toch komen er elk weekend nieuwe meldingen binnen van 'needle spiking'.
Dit artikel is afkomstig uit Trouw. Elke dag verschijnt een selectie van de beste artikelen uit de kranten en tijdschriften op NU.nl. Daar lees je hier meer over.
In Nederland, België, Frankrijk en Engeland zijn de afgelopen maanden duizenden meldingen binnengekomen van jongeren die zeggen dat zij met een naald zijn gedrogeerd, meestal tijdens het uitgaan. Tot dusver is niet met hard bewijs aangetoond dat iemand daadwerkelijk is gedrogeerd met een injectienaald. Is needle spiking echt of een ingebeeld verschijnsel?
Op Psychology Today, een Amerikaanse website over geestelijke gezondheid, schrijft medisch socioloog Robert Bartholomew dat de berichten over de injectiespuiten 'alle kenmerken van sociale paniek' vertonen. Want, zegt de Amerikaanse kenner van aan de psyche ontsproten ziektes, waarom is er in al die gevallen niemand opgepakt en is er geen bewijs gevonden?
Zedendelicten
De politie in Nederland heeft voorlopig ook niets gevonden. "We onderzoeken het", zegt Bobby Markus, woordvoerder van de landelijke politie. "Drogeren zie je terug bij zedendelichten, maar hier is geen sprake van een ander delict. Wat is het motief?" vraagt hij zich af.
Bekend zijn de verhalen over jonge vrouwen die tijdens het uitgaan zijn bedwelmd, doordat iemand iets in hun drankje heeft gedaan om tegen de wil van het slachtoffer seks te hebben. Dit komt volgens het Trimbos-instituut overigens zelden voor. De drugs die in zulke zaken wordt genoemd, is GHB.
Nu is drogeren met GHB via een naald lastig. Het middel is stroperig, dus is een dikke naald nodig. Daarbij moet een behoorlijke hoeveelheid worden geïnjecteerd. Waarschijnlijk moet je dus aan andere middelen denken, zegt Ruben van Beek, wetenschappelijk medewerker van het Trimbos-instituut. "Het is echter compleet onduidelijk om welke middelen het dan zou gaan. Zelfs als er toxicologisch onderzoek wordt uitgevoerd, kan een middel toch niet opgemerkt worden. Dat kan doordat het dan al uit het lichaam is verdwenen of omdat op dat specifiek middel niet wordt getest. Toxicologische onderzoeken zijn niet uitputtend, er zijn middelen die in zo'n test niet naar voren komen."
Groepsziekte
Is het mogelijk dat mensen ziek worden zonder dat er iets aan de hand is? Zeker. Dat verschijnsel staat bekend onder de naam MPI: mass psychogenic illness, ofwel groepsziekte. Dat gebeurde bijvoorbeeld in 2016 toen een groep schoolkinderen ziek werd in een zwembad, terwijl er niets aan de hand was. Ook kan sprake zijn van een nocebo-effect, het omgekeerde van een placebo-effect. Bij een placebo denk je dat je beter wordt, van een nocebo word je juist ziek.
Omdat de meeste slachtoffers ziek worden tijdens het uitgaan, speelt alcohol vermoedelijk een rol. De slachtoffers beschrijven hoe zij onwel raken, misselijk en duizelig zijn en geen herinnering hebben aan delen van de nacht. Dat komt niet door de alcohol, zeggen de melders.
Alcohol kan echter tot allerlei verschijnselen leiden die sterk lijken op de effecten van drugs. "We weten van alcohol dat de uitwerking soms anders kan zijn dan mensen gewend zijn", zegt Van Beek, "van blackouts tot duizeligheid en zelfs angstaanvallen."
Is er sprake van groepspaniek? Niet altijd, denkt Van Beek. "Het is, denk ik, een mix van beide. Incidenteel kan het voorkomen dat iemand echt is geprikt, maar bij alle meldingen die we nu zien, zal paniek meespelen."
Minister Dilan Yesilgöz van justitie zegt dat de politie de meldingen 'uiterst serieus' neemt en roept slachtoffers op aangifte te doen. "We moeten onderzoeken waar het precies over gaat", zei ze dinsdag in de Tweede Kamer. "Ik hoop dat we het voor de zomer scherper in beeld hebben."
