Kurkuma, omega-3 vetzuren, vitamine D: sommige reumapatiënten zweren erbij. Maar wat zegt de wetenschap?
Dit artikel is afkomstig uit Trouw. Elke dag verschijnt een selectie van de beste artikelen uit de kranten en tijdschriften op NU.nl. Daar lees je hier meer over.
Om van zijn reumaklachten af te komen heeft een Trouw-lezer (85) negen maanden lang voedingssupplementen geslikt. Onder begeleiding van een orthomoleculair arts is de man toen vier kilo afgevallen. Hij voelde zich als herboren en heeft sindsdien geen reumaklachten meer. Een mooie anekdote? Of hebben veel meer patiënten baat bij voedingssupplementen?
Dat vitamines en kruiden bij reumapatiënten populair zijn, blijkt uit de vele treffers op Google. Zoek je via chatbot ChatGPT, dan verschijnt een overzichtelijk lijstje, met bovenaan: omega-3-vetzuren, vitamine-D, glucosamine en kurkuma. Voedingssupplementen zijn populair, omdat medicijnen niet altijd goed werken en veel patiënten hun heil elders zoeken om de pijn en de stijfheid terug te dringen.
Artsen bevelen ze niet aan
Maar lukt dat ook? Annelies Boonen, reumatoloog en onderzoeker aan het Maastricht UMC, kan het weten. Ze heeft de afgelopen jaren meegewerkt aan een grootschalig Europees onderzoek, waar ook beroepsorganisaties en patiëntenverenigingen bij betrokken waren. In dit project zijn de uitkomsten van 174 studies op een hoop geveegd en tegen het licht gehouden.
Daarbij is gelet op de mogelijke heilzame effecten van 83 voedingssupplementen bij de zeven meest voorkomende reumatische aandoeningen, waaronder reumatoïde artritis en artrose. Om maar meteen met de deur in huis te vallen: supplementen slikken heeft weinig zin. Zo weinig dat artsen ze niet aanbevelen.
Al kwamen enkele lichtpuntjes aan het licht: extra glucosamine en chondroitine - lichaamseigen stoffen - kan bij sommige patiënten met artrose de pijn enigszins verzachten en het dagelijks functioneren (bijvoorbeeld traplopen) licht verbeteren. Hoe dat gebeurt, is niet bekend. En let wel: deze supplementen vertragen of herstellen de schade aan het kraakbeen niet.
Een andere opsteker: extra omega-3 vetzuren verlichten de klachten bij reumatoïde artritis. "Wel is belangrijk", benadrukt Boonen, "dat patiënten onze medicijnen blijven doorslikken. Die voorkomen onder andere dat gewrichten verder beschadigd raken."
Uitgebalanceerde en afwisselende voeding
Niet alleen supplementen, maar ook uiteenlopende diëten zijn in de studie onderzocht. Boonen: "Enkele jaren geleden was bijvoorbeeld een mediterraan dieet geliefd onder reumapatiënten, maar we hebben geen bewijs gevonden dat het werkt. En dat geldt ook voor alle vegetarische diëten. Net als de Wereldgezondheidsorganisatie raden we uitgebalanceerde en afwisselende voeding aan. Voor patiënten met osteoporose, ook een vorm van reuma, is wel van belang dat ze voldoende calcium en vitamine-D binnenkrijgen."
Voeding mag dan over het algemeen weinig verschil maken, beweging des te meer, zegt Boonen. "Patiënten met reuma zijn gebaat bij matige conditietraining en spierversterkende oefeningen. Daardoor hebben ze minder pijn, kunnen ze lichamelijk beter uit de voeten, en stijgt hun kwaliteit van leven. Wat betekent dat ze zich ook mentaal beter voelen. Ideaal is als patiënten meteen na de diagnose met de oefeningen beginnen, maar ook als ze die later oppakken hebben ze er profijt van."
Reumapatiënten zijn net als iedereen gebaat bij een gezonde leefstijl, inclusief ontspanning en voldoende slaap. "Wie rookt of overgewicht heeft, boekt veel gezondheidswinst door te stoppen met roken of te vermageren. De klachten nemen dan in ernst af en de medicijnen werken beter. Hoe dat precies komt? Dat weten we niet."
