Met meer dan 75 procent van de stemmen geteld lijkt de Turkse president Recep Tayyip Erdogan te zijn herkozen als staatshoofd bij de Turkse presidentsverkiezingen, die zondag gehouden werden. Erdogan zou volgens die voorlopige resultaten op een voorsprong van 53,41 procent staan. Dat meldt de voorzitter van de Hoge Kiesraad in Turkije zondagavond, schrijft persbureau Reuters. De president heeft inmiddels de overwinning opgeëist.
Ook andere Turkse media schrijven op basis van voorlopige cijfers dat Erdogan een voorsprong heeft ten opzichte van zijn uitdager Kemal Kiliçdaroglu. „De enige winnaar is Turkije”, sprak de huidige president. „Niemand kan neerkijken op ons land”. In Istanbul gingen aanhangers van Erdogan de straat op om feest te vieren en was veel getoeter van auto’s te horen.
Erdogan bedankte de kiezers voor het vertrouwen en haalde uit naar Kiliçdaroglu. „Doei, doei, doei Kemal”, zei hij plagerig tegenover zijn aanhangers, die dit beantwoordden met een luid boegeroep. Dat laatste is in lijn met de toon van de campagne van de presidentsverkiezingen, waarin beide kandidaten elkaar fel aanvielen en voor van alles en nog wat uitmaakten.
Kiliçdaroglu: Strijd voor democratie gaat door
Kiliçdaroglu heeft inmiddels zijn nederlaag erkend. Hij zei dat hij zijn strijd voor democratie in Turkije voortzet en vroeg zijn aanhangers hem daarin bij te staan. „Dit waren de meest oneerlijke verkiezingen in Turkije in jaren”, zei de 74-jarige oppositieleider in Ankara. Het feit dat tientallen miljoenen Turken op hem gestemd hebben, bewees volgens Kiliçdaroglu „dat het volk wil dat de huidige autoritaire regering wordt veranderd”. Volgens de politicus staat Turkije veel problemen te wachten.
Twee weken geleden koerste AKP-leider Erdogan in de eerste verkiezingsronde op kop met 49,5 procent, tegenover 44,9 procent voor CHP-leider Kiliçdaroglu. De nationalistische Sinan Ogan pakte ruim 5 procent en schaarde zich na de eerste stemronde achter Erdogan. Doordat de 69-jarige Erdogan net niet de helft van de stemmen wist te bemachtigen, was een tweede ronde nodig. Daar was zondag veel animo voor: volgens staatspersbureau Anadolu lag de opkomst boven de 85 procent. Dat was wél ruim 3 procentpunt lager dan voor de eerste ronde.
Aan de macht sinds 2003
Als Erdogan inderdaad wint, wordt zijn twintigjarige regeerperiode verlengd met nog eens vijf jaar. Toch was het geen gelopen race voor de Turkse president: in peilingen die voorafgaand aan de eerste stemronde werden afgenomen, ging hij voor het eerst niet aan kop. Wel was het gepeilde verschil met Kiliçdaroglu klein.
Hoewel Erdogan een sterke achterban kent, is er de afgelopen jaren veel kritiek gekomen op het economische beleid van het staatshoofd: Turkije kampt al jaren met gierende inflatie. Ook zijn steeds autoritairdere regeerstijl kan op tegenstand bij critici rekenen. Bij de aardbevingen eerder dit jaar, waarbij in Turkije meer dan vijftigduizend mensen om het leven kwamen, kwam het bouwbeleid van Erdogan onder vuur te liggen.
De emir van Qatar was er zondagavond als de kippen bij om Erdogan te feliciteren. Nog voor er een definitieve verkiezingsuitslag was, schreef sjeik Tamim bin Hamad al-Thani op Twitter dat hij de Turkse president succes wenst in zijn nieuwe ambtstermijn en dat hij er alle vertrouwen in heeft dat de banden tussen beide landen sterk zullen blijven. Ook de Russische president Vladimir Poetin heeft Erdogan inmiddels gefeliciteerd.
Erdogan, die in de jaren negentig burgemeester van Istanbul was, werd in 2003 premier van Turkije. Dat bleef hij tot en met 2014, waarna hij niet meer herkozen kon worden als regeringsleider. Om toch aan de macht te blijven, kandideerde Erdogan zich vervolgens als president - een functie die tot dan toe grotendeels ceremonieel was. Nadat hij zelf tot president was verkozen, werd een referendum uitgeschreven om Turkije om te vormen naar een presidentieel systeem - wat in 2017 gebeurde.
