Turkije manoeuvreert zich in een lastig geopolitiek parket. Het land leeft op gespannen voet met de NAVO en blokkeert de toetreding van Zweden. Aan de andere kant speelt Turkije nog altijd een belangrijke rol in de oorlog in Oekraïne. 'Ik begin langzamerhand niks meer te begrijpen van Turkije.'
In de nieuwste podcast van Boekestijn en De Wijk maakt hoogleraar internationale betrekkingen Rob de Wijk de balans op. Zo noemt hij de wapenleveranties van Turkije aan Oekraïne positief, en ook het toelaten van oorlogsschepen door de Bosporus kan op De Wijks goedkeuring rekenen. 'Dat zijn diplomatieke activiteiten om toch een soort bemiddeling te doen', luidt zijn oordeel.
Lees ook | Turkije drijft Zweden en Finland uit elkaar
Aan de andere kant noemt De Wijk een rits aan minpunten: 'Gedonder met het NAVO-lidmaatschap van Zweden, zwarte en grijze exporten naar Rusland, oligarchen die daar gezellig met hun schepen aan kunnen meren, operaties in Syrië die niet altijd instemming hebben van Amerika, en zo kan ik wel even doorgaan. Ik vind dat heel erg lastig te duiden, wat daar nou precies aan de hand is en wat je eigenlijk aan dat land hebt.'
Die duiding kan oud-ambassadeur in Ankara Marjanne de Kwaasteniet geven. 'Turkije is een land dat in een heel andere regio ligt dan waar wij doorgaans naar kijken als we het over de NAVO hebben. Het is een land dat met andere problemen wordt geconfronteerd in de omgeving, en waaraan door westerse landen niet altijd veel aandacht wordt gegeven. Dat komt dan over als iets wat we niet kennen, en waar we ons ook niet zo goed toe weten te verhouden.'
De Kwaasteniet ziet dat Turkije zich wil profileren als regionale grootmacht. Dat lukt echter niet helemaal, volgens de oud-ambassadeur. 'Het is Erdogan niet gelukt een moslimbroederschap te vormen met islamitische regimes in de regio. Maar tegelijkertijd zie je dat ze natuurlijk wel een vinger in de pap hebben in het conflict op de Kaukasus [tussen Armenië en Azerbeidzjan, red.]. Daar willen ze echt een regionale macht zijn.'
Lees ook | Hongersnood, gas en Rusland: de vergeten oorlog in Azerbeidzjan
Door de oorlog in Oekraïne heeft Turkije ook internationaal gezien een betere positie bemachtigd, zegt De Kwaasteniet. 'Waar voorheen Erdogan duidelijk het kleine broertje was van Poetin, is daar nu een ander evenwicht ontstaan. Daar heeft hij voordeel bij, wat hij kan gebruiken op de Kaukasus bijvoorbeeld.' Ook verstevigt het de positie van Turkije als NAVO-land.
Hoe moet die organisatie zich dan verhouden tot Turkije? 'Dat is wel lastig. Tot nu toe is het niet in de orde van onaanvaardbaar wat ze doen. Het blijft natuurlijk een belangrijk land met strategische diepte vis-à-vis Rusland, en de ligging aan de Zwarte Zee.' Hard optreden als NAVO kan daardoor resulteren in moeilijkheden. 'Wanneer er conflicten zijn is het soms handig dat er ook landen zijn die een neutrale positie innemen', aldus de oud-ambassadeur.
Luister hier de volledige podcast van Boekestijn en De Wijk
