Door BN DeStem/Pim van der Hulst, Sebastiaan Grosscurt, Marieke Rotman, Felix Voogt
Boeren registreren naar schatting duizenden hectaren overheidsgrond als eigen weiland of akker, zonder dat ze daarvoor toestemming hebben van de eigenaren. Door deze 'spookpercelen' kunnen ze meer Europese landbouwsubsidie aanvragen dan waar ze recht op hebben. Dat blijkt uit onderzoek van deze krant.
Dit artikel is afkomstig uit BN DeStem. Elke dag verschijnt een selectie van de beste artikelen uit de kranten en tijdschriften op NU.nl. Daar lees je hier meer over.
Tot dusver bleef de schaal van het probleem onbekend. Nu blijkt dat het in heel Nederland naar schatting gaat om 24.000 hectare aan onrechtmatig opgegeven overheidsheidsgrond, een gebied ter grootte van de gemeenten Breda en Tilburg samen.
Een kwart van de landbouwgrond op overheidspercelen is naar schatting onterecht opgegeven. Dat blijkt uit een steekproef van 749 stukken grond bij gemeenten, waterschappen en provincies. Boeren registreerden op deze manier bermen, graslanden, ijsbanen, een hondenuitlaatplek, een openbare weg en zelfs een natuurgebied.
Claimen is voordelig
'Landjepik' is nadelig voor de natuur. Hoe meer grond boeren gebruiken, hoe meer mest ze kunnen uitrijden. Daardoor raakte oppervlakte- en grondwater extra vervuild. Daarnaast is het maaien van illegaal geclaimde bermen slecht voor de biodiversiteit.
Voor de spaarvarkens van boeren is grond claimen wel voordelig. Per hectare krijgen ze namelijk een basispremie van 260 euro. Ook besparen rundveehouders naar schatting nog eens 170 euro per hectare omdat hun mest niet opgehaald hoeft te worden. Voor varkenshouders kan het voordeel per hectare zelfs tot in totaal 605 euro oplopen.
De onderzoeksredactie van de Brabantse kranten (ED, BD, BN DeStem) deed deze navraag in samenwerking met Platform Investico, de Gelderlander, Tubantia en de Stentor. Boeren mogen percelen alleen opgeven als landbouwgrond bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) als de eigenaar daar toestemming voor geeft.
Schemergebied van instemming
Het betekent niet dat deze boeren automatisch fraudeur zijn. Sommigen wijzen op mondelinge toestemmingen of beheerconstructies. Rondom registratie van landbouwgrond hebben bestuurders en ambtenaren een schemergebied van stilzwijgende instemming laten ontstaan. Andere boeren en hun adviseurs gaan wel bewust de grenzen over.
De waarschuwingen blijken te kloppen: overal in Nederland registreren boeren onrechtmatig landbouwgrond voor Europese subsidies en mestruimte.
De RVO en het ministerie van LNV geven in hun reacties geen oordeel over de resultaten van ons onderzoek. RVO geeft aan meldingen over onrechtmatig gebruik altijd in onderzoek te nemen. Het ministerie verwijst naar de controles van de RVO.
Eerder deze maand meldde deze krant dat het ministerie in 2017 loog tegenover de Europese Commissie over de omvang van het probleem, terwijl zij al uitgebreid gewaarschuwd was over gemeenten waar het probleem speelde. Nu blijkt dat die waarschuwingen klopten: overal in Nederland registreren boeren onrechtmatig landbouwgrond voor Europese subsidies en mestruimte.
Ga gratis verder
Log in of registreer gratis op NU.nl en krijg toegang tot extra artikelen
