Bergkamp: onderzoek naar oud-voorzitter Arib gaat door, ondanks haar aftreden

Het externe onderzoek dat het presidium van de Tweede Kamer heeft ingesteld naar voormalig Kamervoorzitter Khadija Arib (PvdA) gaat gewoon door, ondanks Aribs terugtreden als Kamerlid. Dat schrijft Tweede Kamervoorzitter Vera Bergkamp (D66) in een brief aan de Tweede Kamer.

Tweede Kamerlid Arib was voorzitter van de Kamer tussen 2016 en 2021. Ze vertrok dit weekend uit de Kamer na een publicatie in NRC, afgelopen woensdag, over meldingen van grensoverschrijdend gedrag. Arib moest van NRC horen dat het presidium van de Tweede Kamer, onder leiding van Bergkamp, een extern onderzoek naar haar had ingesteld. Het presidium, de dagelijkse leiding van de Tweede Kamer, bestaat uit acht Kamerleden en een voorzitter. Arib had het over „een politieke afrekening” door Bergkamp, haar opvolger. Door het aftreden van Arib was onduidelijk of het onderzoek door zou kunnen gaan.

Bergkamp schrijft dat het presidium „zorgvuldig en rechtmatig” heeft gehandeld in de kwestie. Wel noemt ze het „zeer betreurenswaardig” dat Arib van NRC moest horen dat er een onderzoek naar haar zou worden ingesteld. „Ook binnen de ambtelijke organisatie is onrust ontstaan door de berichtgeving.”

Woensdagavond berichtte NRC over het externe onderzoek. Dat werd ingesteld na twee anonieme brieven die terecht waren gekomen bij het presidium, waarin melding werd gemaakt van „machtsmisbruik”, „een schrikbewind” en „een onveilige werkomgeving”. Landsadvocaat Pels Rijcken schreef dat de klachten in de laatste brief, van eind juli dit jaar, „passen bij eerdere (concrete en ernstige) signalen van een onveilige werkomgeving”.

Vera Bergkamp krijgt in de Tweede Kamer veel kritiek over de manier waarop zij omgaat met de kwestie rondom haar voorganger, die ze in 2021 opvolgde. Zes Kamerleden van de oppositie (SP, Partij voor de Dieren, JA21, BBB en Kamerlid Pieter Omtzigt) . De Kamerleden constateerden „een oorverdovende stilte van uw kant”, en stelden tal van vragen over de klachtenprocedure.

Lees ook dit artikel: Arib doet niet mee aan ‘poppenkast’ en weigert onderzoek naar haar functioneren

Bergkamp verdedigt het besluit tot een extern onderzoek, en schrijft dat uit een van de meldingen blijkt dat er mogelijk sprake was van „een zeer onveilige werkomgeving”. „De in de brief beschreven voorvallen zijn bevestigd door de ambtelijke leiding van de Tweede Kamer” en zouden passen bij eerdere signalen. Arib was recent benoemd tot voorzitter van een tijdelijke commissie die de parlementaire enquête naar de coronacrisis moest voorbereiden. De ambtelijke staf van die commissie moest „mogelijk in een onveilige en te belastende werkomgeving” opereren, aldus Bergkamp.

Uit een maandag gepubliceerde reconstructie in NRC blijkt dat al vanaf het begin van Aribs voorzitterschap onrust heerste onder ambtenaren inde Tweede Kamer. Volgens de ondernemingsraad (OR) van de Tweede Kamer zijn „meer dan tien meldingen gedaan over haar gedrag” bij de OR.

Hoewel Arib als voorzitter veel lof kreeg, hadden medewerkers last van haar eigenzinnigheid en heerste er een angstcultuur in de organisatie, zo blijkt uit de reconstructie op basis van (vertrouwelijke) documenten en gesprekken met 32 direct betrokkenen.