Het aantal sociale huurwoningen in Nederland gaat de aankomende jaren alleen maar dalen, terwijl minister Hugo de Jonge voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening er juist meer wil hebben. En dat heeft alles te maken met het bouwbeleid en het verkoopbeleid van corporaties, zo denkt hoogleraar Woningbouw Peter Boelhouwer van de TU Delft.
De ambitie in Nederland is om 900.000 woningen te bouwen in de komende negen jaar, waarvan er 250.000 in de sociale huur zullen komen. Dat percentage, ongeveer 27 procent, is echter gelijk aan de huidige totale voorraad aan sociale huurwoningen. 'Dus dan stijgt het aantal nauwelijks', aldus Boelhouwer. 'Daar komt bij dat corporaties zo'n 60.000 woningen in die periode verkopen, terwijl ze er ook nog eens zo'n 80.000 slopen. Op het gegeven moment hou je misschien 100.000 woningen over qua toevoer.'
Lees ook | 'Woningwet De Jonge hoeft provincies niet in de weg te zitten'
Hij benadrukt dat koopwoningen minder gesloopt worden en al verkocht zijn - en dus niet omgezet worden naar (sociale) huur - en dat er sprake is van een procentuele daling. 'Dat kán ook niet anders, en het was eigenlijk ook bekend.'
Kostenprobleem
Dat zit hem deels in de kosten, zo weet Boelhouwer. Hij stelt dat zelfs als er 250.000 sociale huurwoningen worden gebouwd, dat het aantal procentueel alsnog daalt. Het werpt wel de vraag op of dat aantal überhaupt gebouwd kan worden, denkt hij. Dat wordt in verband met de toezichthouder op de corporaties steeds moeilijker.
‘De toezichthouder komt in de loop van het jaar met een nieuwe berekening’
Zo zou er zijn aangegeven dat die ambitie flink onder druk is komen te staan door de gestegen bouwkosten, de huurverlagingen en de gestegen rentes. 'De toezichthouder komt in de loop van het jaar met een nieuwe berekening, en dan wordt zichtbaar hoeveel capaciteit er beschikbaar is voor de woningcorporaties', aldus Boelhouwer, die benadrukt dat woningcorporaties zullen moeten kiezen tussen huurverlagingen, verduurzaming en nieuwbouw. 'En dat kan niet oneindig.'
Geld vanuit de overheid
De oplossing? Meer geld vanuit de overheid. Boelhouwer denkt dat Nederland kan leren van de landen om ons heen. 'Als je meer sociale huurwoningen wil, moet dat wel ja', zegt hij. 'Als er in onze buurlanden meer sociaal gebouwd wordt, zijn er enorme subsidies mee gemoeid.'
Lees ook | Toezichthouder wil meer transparantie woningcorporaties; bouwdoelen in gevaar
Nou zijn die subsidies dat volgens Boelhouwer niet per se nodig in Nederland omdat er hier sprake is van een revolving fund, waarin onrendabele toppen betaald worden met bestaande woningen. 'Daarnaast betalen corporaties ATAD-belasting (Anti Tax Avoidance Directive, red.), die wordt ook nergens anders in rekening gebracht. En die loopt de komende jaren ook met honderden miljoenen op, dus ik zou zeggen: stop met het vragen van oneigenlijke belastingen aan die corporaties. Dat scheelt echt.'
