Wed, 01 Feb 23 10:27:49 +0000

Wat doet zij dan? – Nele (44) is etnobotanica

Een stamboomonderzoeker, een scheidingscoach, een escort… De komende weken vertellen verschillende lezeressen over hun bijzondere beroep. Deze week Nele die etnobotanica is. “Zonder planten zouden we simpelweg niet leven.”

Je werkt als etnobotanica, wat is dat precies?

“Etnobotanica is een afgeleide van etnobotanie, de studie hoe mensen planten gebruiken. (‘Etno’ betekent mensen en ‘botanica’ planten.) De manieren waarop we dat als mens doen, kunnen heel breed zijn. Zo gebruiken we planten onder andere voor medicijnen, cosmetica, gerechten en muziekinstrumenten. Lang niet iedereen weet dat heel veel dingen van planten worden gemaakt. Een potlood bijvoorbeeld, die wordt van een boom vervaardigd. En aloë vera, vaak gebruikt voor verzachtende crèmes, komt van een vetplant.”

“Wat ik doe, is mensen bewust maken van wat er allemaal in de natuur te vinden is en hoe belangrijk planten voor ons zijn om in leven te blijven. Zonder planten zouden we simpelweg doodgaan. Alles wat we in onze mond stoppen (met uitzondering van schimmels, zoals paddenstoelen) is plantaardig. Zelfs als we vlees eten, eten we planten, want de dieren hadden nooit geleefd als ze zelf geen planten hadden gegeten. Kortom: planten zijn superbelangrijk voor ons als mens en daarom deel ik graag mijn kennis hierover met anderen.”

En hoe doe je dat dan?

“Ik geef cursussen en workshops hoe mensen planten kunnen gebruiken. Hierbij richt ik me vooral op medicinale planten, cosmetische planten en culinaire planten. Samen met mijn cursisten ga ik de natuur in om wild te plukken. Vervolgens maken we daar allerlei bereidingen van, waar we trouwens ook gedroogde planten voor gebruiken.”

Kun je voorbeelden geven van deze bereidingen?

“Jazeker. Zo kun je denken aan dagcrèmes (waar geen enkele dure crème tegenop kan vanwege de volledige, natuurlijke ingrediënten), zeep, pesto, chutney en medicinale mengsels, zoals een kruidencapsule.”

Wat vind je het leukste aan je werk?

“Het feit dat ik mijn leerlingen mee kan nemen in een heel proces, dus vanaf stap één in het bos of een weiland, en hen uiteindelijk trots zie stralen als ze hun eigen natuurlijke producten hebben gemaakt, blijft voor mij magisch. Vooral het maken van dagcrèmes blijft mijn favoriet. Het is net als een bouwwerk. Eerst maken we een kruidenolie, dan een stoomdestilaat (hiermee scheiden we een aantal stoffen door stoom) en vervolgens voegen we alles samen. Het prutje waar we mee beginnen, zie je als het ware veranderen in iets heel waardevols en dat blijft altijd leuk.”

Lees ook: Wat doet zij dan? – Liara (30) is professioneel zeemeermin

Heb je altijd etnobotanica willen worden?

“Niet per se. Als kind vond ik de natuur wel heel fijn. Mijn vader was natuurfotograaf en als gezin wandelden we graag buiten. Toch hoorde ik pas tijdens mijn master Latijns-Amerika studies voor het eerst over etnobotanie. Veel volken in Latijns-Amerika houden zich bezig met de natuurlijke en helende werking van planten en toen ik daarover las, vond ik het meteen heel interessant. Later woonde ik in een aantal jaar in Brazilië waar ik met inheemse voedvrouwen werkte. Ook zij gebruikten veel plantenremedies en dat vond ik enorm inspirerend. Wat ze daar hebben, hebben wij hier ook, dacht ik toen ik terug was in Nederland. Vandaar dat ik me er verder in ging ontwikkelen.”

Hoeveel verdient je werk ongeveer?

“Meer dan genoeg, kan ik zeggen. Toen ik in 2017 voor mezelf begon met mijn cursussen en workshops, kreeg ik vaak de vraag of er wel genoeg werk was, maar eigenlijk zijn mijn verdiensten altijd meteen goed geweest. Daarmee heb ik ook wel wat geluk gehad, want de universiteit in Wageningen huurt mij ook regelmatig in voor gastcolleges. Dat verdient niet zoveel, maar het zorgt er wel voor dat ik makkelijker klanten trek. Mijn inkomsten liggen hierdoor dus ruim boven modaal en daar ben ik heel blij mee.”

Heb je nog tips voor anderen die graag etnobotanica willen worden?

“Gewoon ermee aan de slag gaan. Ik ontmoet veel mensen die ook graag als etnobotanica willen gaan werken, maar zich laten tegenhouden door het feit dat ze te weinig plantenkennis hebben. Ik zeg dan altijd: ga eens met een plantenboek het bos in en kijk wat je allemaal tegenkomt. De paardenbloem, de brandnetel en de madelief herkent iedereen wel en toevallig zijn dat alle drie fantastische medicinale planten waar je heel veel mee kunt. Leren en doen is daarom denk ik het belangrijkste. Zo ben ik ook gekomen tot waar ik nu ben.”