Al wekenlang heerst er flinke onrust onder de Israëlieten, en ook vandaag trokken demonstranten weer en masse de straat op, zo weet Israël-correspondent Ralph Dekkers. Hun belangrijkste boodschap? 'Dat de aangekondigde hervormingen van Netanyahu van tafel worden geveegd', zegt hij. 'Of in ieder geval uitgesteld, zodat er met de oppositie over een breder gedragen akkoord gesproken kan worden.'
‘Demonstranten willen dat de hervormingen van tafel worden geveegd’
En dat is een breed gedeelde opvatting zegt Dekkers, al constateert hij wel dat de protesten inmiddels verhard zijn en dat het vertrek van Netanyahu ook wordt geëist door de demonstranten. Maar er schijnt een akkoord in de lucht te hangen, zo zegt hij. 'De hervormingen zouden tot juli worden uitgesteld, en in ruil zou een omstreden extreemrechtse minister een nationale garde mogen opzetten', vervolgt Dekkers. 'Een soort privémilitie voor hemzelf, en dat is een behoorlijk enge stap.'
Lees ook | Regering van Netanyahu overleeft moties van wantrouwen oppositie
Een dergelijke militie lag volgens Dekkers niet in de lijn der verwachting. Wel zegt hij dat de minister in kwestie een van de grootste tegenstanders was van het uitstellen van de hervormingen. Ook zou hij al langer de wens hebben gehad om een privéleger op te tuigen. 'Nu is het de vraag of de demonstranten in Tel Aviv en Jeruzalem daar genoegen mee nemen.'
Verenigde Staten
Het conflict rondom Netanyahu en het voorstel om de rechterlijke macht door de politiek te kunnen laten reguleren, heeft ook de aandacht getrokken van de Verenigde Staten. Dusdanig zelfs dat de Verenigde Staten een officiële waarschuwing aan Netanyahu hebben uitgevaardigd. En daar komen nogal wat belangen bij kijken, weet buitenlandcommentator Bernard Hammelburg. Hij zegt dat het allesbehalve gebruikelijk is, 'omdat onder bondgenoten en democratieën de regel geldt dat men zich niet bemoeit met interne aangelegenheden van andere landen'.
Lees ook | 'Netanyahu heeft geen andere keus dan de handdoek in de ring gooien'
En dat terwijl dit wel degelijk een interne aangelegenheid is van Israël, vindt hij. 'Niettemin heeft een woordvoerder van Biden bekendgemaakt dat de Verenigde Staten zich er wel degelijk mee bemoeit.'
Relatie
Temeer omdat de relatie tussen de Verenigde Staten en Israël niet alleen een zichtbare, openlijke, traditionele vriendschap is, maar ook omdat de verbindingen op militair- en inlichtingengebied gigantisch zijn. 'En dat is in allerlei factoren te zien', vervolgt Hammelburg. 'Neem bijvoorbeeld de aanvallen die door de Israëlische luchtmacht op Syrische en Iraanse doelen worden uitgevoerd. Dat wordt allemaal gecoördineerd door Amerikanen. Om nog maar niet te spreken van de Iron Dome. Dat is allemaal ontwikkeld in samenwerking met de Amerikanen.'
Waar gaat het om?
Maar wat is nou het grote probleem? De rechts-religieuze regering wil een pakket hervormingen aannemen waarmee de Knesset (het Israëlische parlement) besluiten van het Hooggerechtshof kan overrulen. Dat betekent dat de politiek dus altijd het laatste woord kan hebben. 'En dat wordt door experts gezien als probleem, omdat Israël geen grondwet, senaat of Hof voor de Rechten van de Mens kent', aldus Israël-correspondent Ralph Dekkers. 'De enige werkelijke toetsing van controle en evenwicht komt van het Hooggerechtshof. Als die macht wordt weggenomen, dan ontstaat er volgens de demonstranten een dictatuur.'
Daarnaast wordt een wet behandeld die de samenstelling van het comité dat rechters benoemt verandert. 'Eerst waren het rechters, advocaten en politici die een rechter benoemden, en nu zouden politici een vetorecht krijgen.'