Nederlandse recreatieparken worden massaal opgekocht door commerciële bedrijven. Op het Drentse Meerzicht maken de idyllische stacaravans plaats voor strakke chalets. 'Hier ligt een heel familieleven, waarom moet het zo?'
Dit artikel is afkomstig uit Trouw. Elke dag verschijnt een selectie van de beste artikelen uit de kranten en tijdschriften op NU.nl. Daar lees je hier meer over.
Het Drentse Leekstermeer weerspiegelt een felle voorjaarszon. Op de veranda van hun blauwe recreatiehuisje genieten Enno (68) en Johan Freese (74) van het uitzicht op het meer. Al generaties lang komen ze 's zomers naar recreatiepark Meerzicht aan het Leekstermeer. Johan en Enno zijn er praktisch opgegroeid en hun vader dook er tijdens de Tweede Wereldoorlog onder voor de Arbeitseinsatz.
Aan die lange familiegeschiedenis lijkt echter een eind te komen. Afgelopen november ontvingen de bewoners van Meerzicht een brief waarin stond dat het Nederlandse bedrijf Europarcs het park had gekocht. Komende december begint Europarcs met de verbouwing van Meerzicht, waardoor de huidige bewoners het veld moeten ruimen.
"Een briefje en je bent alles kwijt", zegt Enno. "Hier ligt een heel familieleven, waarom moet het zo? Laat ze dat moderne vakantiepark ergens anders bouwen." Hij kijkt wat weemoedig de verte in, maar begint vervolgens enthousiast over zijn liefde voor de natuurrijke omgeving. "De vogels die 's ochtends fluiten, de nachtelijke stilte, het vissen met de kinderen. We gaan het missen."
Opkopen en vercommercialiseren
Het opkopen van recreatieparken door grote commerciële partijen zoals Europarcs of Roompot gebeurt aan de lopende band. Overal in Nederland worden stacaravans of houten huisjes vervangen voor strakke chalets. Meer dan tweehonderd parken zijn de afgelopen elf jaar opgekocht en vercommercialiseerd. Dat is bij elkaar meer dan 60 procent van het totaal aan recreatieparken.
De commerciële parken richten zich op kortere verhuurperiodes van de huisjes aan vakantiegangers uit heel Europa. De nieuwe parken hebben ook een ander uiterlijk dan de oudere recreatieparken. Bomen die plaats moeten maken voor autowegen en uniforme woningen. De bewoners van Meerzicht spreken van verstening van hun park.
Het opkopen van bestaande recreatieparken is doorgaans de enige mogelijkheid voor commerciële bedrijven. Gemeenten hebben duidelijke bestemmingsplannen, waarin staat waar ruimte is voor vakantieparken. Omdat ze niet zomaar ergens kunnen bouwen, 'moet' Europarcs de grond van oudere recreatieparken opkopen. De lokale politiek kan er weinig tegen doen.
Veel rechten hebben de recreanten niet
Inmiddels is de verandering van het Nederlandse recreatielandschap ook een onderwerp van gesprek binnen de landelijke politiek. De SP stelde Kamervragen en de Tweede Kamer nam moties aan voor onderzoek naar het opkopen van vakantieparken. De Erasmus Universiteit bekijkt nu welke impact dit soort overnames hebben op recreanten en of ze betere huurrechten kunnen krijgen.
Veel rechten hebben de recreanten op Meerzicht nu niet. Ze pachten de grond waarop hun vakantiehuisje staat en dit kan ieder jaar worden stopgezet. Een deel van de bewoners had nooit verwacht dat het park verkocht zou worden. Na overleg met de vorige eigenaar investeerden ze nog veel geld in hun huisjes, geld dat nu verloren is omdat de kavels schoon opgeleverd moeten worden. De bewoners proberen via een advocaat hun vertrek te verhinderen.
De heer de Vries heeft zijn huisje al vanaf 1954.
De heer de Vries heeft zijn huisje al vanaf 1954.
Foto: Reyer Boxem
Voor bedragen variërend van euro80.000,- tot enkele tonnen kan een nieuw chalet worden gekocht. Een groep bewoners van Meerzicht is daarom een verenging begonnen onder de naam 'Parkbelangen'. Voorzitter Eric Veenstra zegt dat de nieuwe chalets veel te duur zijn voor de huidige recreanten. "Dit is niet te betalen voor mensen zoals wij, en dan mag je er volgens de regels ook nog maar een paar weken per jaar zelf inzitten. Ze willen alleen maar geld verdienen."
Verouderd
Maar tussen de robuuste bomen van Meerzicht valt ook op dat sommige huisjes verouderd zijn en soms leegstaan. Volgens de bewoners komt dat doordat de vorige eigenaar het park heeft laten versloffen. Nieuwe eigenaar Europarcs stelt dat flinke investeringen nodig zijn om het achterstallige onderhoud in te halen en dat rechtvaardigt volgens hen de hogere prijzen van de kavels en huur van chalets.
Europarcs-woordvoerder Frank Bijl begrijpt de emoties van de huidige bewoners. "Wij snappen zeer goed dat mensen die jaarlijks een zo mooie plek huren, pal aan het water, in de natuur, die liever niet willen opgeven." En hij denkt niet dat het nieuwe park te duur zal zijn voor mensen met een kleinere portemonnee. "Op al onze parken hebben we nu zo'n 2500 traditionele kampeerplekken en dat worden er volgend jaar minimaal 3000. Vakantie is wat ons betreft iets anders dan een heel jaar lang recreëren voor een lage prijs."