Tegenstanders van de linkse wolk voeren op dubbel partijcongres een achterhoedegevecht

Reportage

De sticker ‘Linkse wolk? Ja, graag!’ vatte de opgetogen stemming op de congressen van PvdA en GroenLinks zaterdag goed samen. De tekst op de sticker, die vooral door jonge leden van beide partijen gedragen werd in de Brabanthallen in Den Bosch, maakt duidelijk dat de twee links-progressieve partijen hun samenwerking nog verder en sneller willen intensiveren. En de sticker laat ook zien dat PvdA en GroenLinks in de campagne graag de grote „linkse wolk” in de Eerste Kamer willen worden waar VVD-premier Mark Rutte vorig weekend in De Telegraaf voor waarschuwde.

In de Brabanthallen benadrukten partijprominenten en enthousiaste leden zaterdag gedurende de hele dag hoe „historisch” de gezamenlijke linkse congressen waren. Hoewel beide partijen ook een eigen programma hadden, vonden er veel gezamenlijke inhoudelijke sessies plaats en stonden partijleiders Jesse Klaver (GroenLinks) en Attje Kuiken (PvdA) aan het einde van de dag gezamenlijk op één podium om de campagne voor de Provinciale Statenverkiezingen af te trappen. Hun doel: op 15 maart samen de grootste worden, zodat PvdA en GroenLinks met een gezamenlijke fractie in de Eerste Kamer het beleid van Rutte-IV nog sterker naar links kunnen bijsturen.

Op de congressen werd al nagedacht en gestemd over hoe de innige samenwerking daarna verder vorm moet krijgen. RoodGroen, het initiatief van leden uit beide partijen die de samenwerking willen verdiepen, kreeg op beide congressen overweldigende steun – van meer dan 80 procent van de leden – voor een motie die PvdA en GroenLinks opdraagt een gezamenlijk programma te schrijven voor de Europese parlementsverkiezingen van volgend jaar. Bijna evenveel steun was er voor de motie die een ledenreferendum in beide partijen vraagt over een gezamenlijke lijst bij de volgende Tweede Kamerverkiezingen mocht Rutte-IV voortijdig ten val komen.

Critici in beide partijen vrezen dat de steeds sterkere samenwerking de onvermijdelijke opstap is naar een partijfusie. Bij de PvdA zeiden bezorgde leden te vrezen dat kiezers die de partij de rug hebben toegekeerd nooit meer terugkomen bij een fusie met het als elitair bekendstaande GroenLinks. Een lid uit Dordrecht zei met het „bakfiets-socialisme van Jesse Klaver” geen campagne te kunnen voeren. Lijsttrekker in de provincie Utrecht Hans Adriani waarschuwde voor „een sprinter richting fusie”. „We moeten honderd jaar sociaaldemocratie niet verkwanselen voor electorale winst op de korte termijn.”

Het enige klimaat waar de VVD zich echt zorgen over maakt is het klimaat in de wijnkelder

Jesse Klaver partijleider GroenLinks

Ook bij GroenLinks klonken kritische geluiden. Het Amsterdamse gemeenteraadslid Jenneke van Pijpen wil niet dat het samenwerkingsproces te snel en te veel vanuit de partijleiding wordt doorgedrukt. „Er is juist een open debat nodig, dat niet gehinderd wordt door landelijke afspraken.” Haar motie dat GroenLinks lokaal „een zelfstandige partij” moet blijven en lokale afdelingen niet tot samenwerking moeten worden gedwongen kreeg eveneens een ruime meerderheid. Toch lijken de critici van verdere samenwerking een achterhoedegevecht te voeren. De voorstanders kregen op beide congressen elke keer een groter applaus.

In hun speeches gingen Kuiken en Klaver gretig in op de wens van premier Rutte om van de campagne een tweestrijd tussen de VVD en hun partijen te maken. Kuiken hekelde de gebrekkige inhoud van Ruttes interview in De Telegraaf. „Als de premier een interview geeft, verwacht je dat hij ideeën heeft voor toekomstige generaties. Bij gebrek daaraan lees je krantenpagina’s vol bangmakerij over links.” Klaver zei van de campagne „graag een tweestrijd” te maken, maar wil daarin een echte „ideeënstrijd” voeren. „Een strijd tussen kapitaal en arbeid, marktwerking en samenwerking. Als de VVD het over klimaat heeft is dat ‘greenwashing’. Het enige klimaat waar de VVD zich echt zorgen over maakt is het klimaat in de wijnkelder.”

Door het slechte geluid op het podium overstemde het geroezemoes van de leden al snel de speeches en het cabaret van Dolf Jansen. Na een lange congresdag hadden veel PvdA- en GroenLinks-leden vooral zin in de gezamenlijke linkse borrel. Klaver concludeerde: „Jullie hebben het goed naar je zin, en dat is precies wat nodig is.”