Rusland gaat tactische kernwapens plaatsen in Belarus. Dat heeft president Poetin bekendgemaakt in een interview dat op de staatstelevisie is uitgezonden. De president wijst erop dat het Kremlin de controle houdt over de kernwapens.
Poetin zegt dat de plaatsing van de kernwapens niet in strijd is met internationale anti-kernwapenverdragen, omdat de Verenigde Staten ook kernwapens in Europa hebben gestationeerd. "Er gebeurt hier niets vreemds", stelde Poetin. "De Verenigde Staten doen dit al tientallen jaren. Ze hebben al heel lang tactische kernwapens gestationeerd op het grondgebied van hun bondgenoten."
Volgens Poetin vraagt de Belarussische president Loekasjenko al langer om de kernwapens. De bouw van een opslaglocatie is op 1 juli klaar, aldus Poetin. Het is niet duidelijk waar in Belarus de kernwapens geplaatst worden. In het land zijn volgens Poetin al tien vliegtuigen gestationeerd die kernwapens kunnen vervoeren. Ook zijn er Iskander-raketsystemen naar Belarus gestuurd die gebruikt kunnen worden om kernwapens mee af te vuren, aldus Poetin.
Wanneer de tactische kernwapens worden overgebracht naar Belarus is niet bekend. Tactische kernwapens bevatten een kleinere nucleaire lading dan 'traditionele' kernwapens. Ze kunnen worden gebruikt voor doelen op het slagveld en richten veel meer schade aan dan conventionele wapens. Het is niet duidelijk over hoeveel tactische kernwapens de Russen beschikken.
Trouwe bondgenoot
De plaatsing van de kernwapens is mogelijk dankzij een grondwetswijziging die vorig jaar in Belarus werd doorgevoerd. In die nieuwe grondwet werd een passage geschrapt waarin staat dat Belarus streeft naar neutraliteit en een kernwapenvrije wereld.
"Dit hoort bij Poetins spel om te proberen de NAVO te intimideren", zegt Hans Kristensen van de Federation of American Scientists tegen persbureau Reuters. "Het heeft geen militair nut om die wapens in Belarus te stationeren, aangezien Rusland al zo veel van deze wapens in eigen land heeft." Nikolai Skol van het Vienna Center for Disarmament and Non-Proliferation noemt het wél een forse stap. "Rusland is er altijd trots op geweest dat het buiten zijn eigen grondgebied geen kernwapens had. Dat veranderen ze nu, en dat is een grote verandering."
Overigens staan er vermoedelijk al Russische kernwapens in de Russische enclave Kaliningrad, die tussen NAVO-lidstaten Litouwen en Polen ligt. De Litouwse minister van Defensie Anusauskas zei vorig jaar dat daar kernwapens staan, maar Rusland heeft dat nooit bevestigd.
Sovjet-Unie
Het is voor het eerst sinds 1992 dat er in Belarus weer kernwapens komen te staan. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991 werden er kernwapens gestationeerd in Rusland, Oekraïne, Belarus en Kazachstan. Een jaar later besloten de vier landen dat alleen Rusland nog de beschikking mocht hebben over kernwapens. In 1996 waren alle kernwapens overgebracht naar Russisch grondgebied.
Het autoritair bestuurde Belarus is een van de trouwste bondgenoten van Rusland. Het leger van het land traint regelmatig met het Russische leger. De oppositie in Belarus zei eind vorig jaar bang te zijn voor annexatie door de Russen.
De Belarussische oppositieleider Tichanovskaja zegt dat het akkoord tussen Poetin en Loekasjenko nog maar eens onderstreept dat het regime van Loekasjenko een bedreiging is voor de regionale veiligheid. "Europa zal pas veilig zijn als de Belarussische dictator is afgezet en voor een tribunaal is gebracht", zegt ze op Twitter. Opmerkelijk: juist vandaag is het voor de oppositie Vrijheidsdag, waarbij herdacht wordt dat Belarus zichzelf in 1918 onafhankelijk verklaarde van Rusland. De regering erkent die dag niet.