Het Nederlandse kabinet kijkt 'open en positief' naar een eventueel verzoek van Zweden en Finland om veiligheidsgaranties nadat ze het lidmaatschap van de NAVO hebben aangevraagd, zegt Buitenlandminister Wopke Hoekstra. Rusland dreigt intussen met een gepaste reactie, maar volgens bijzonder hoogleraar Oorlogsstudies Frans Osinga van de Universiteit Leiden is dat in hoge mate retoriek: 'Rusland kan zich geen nieuw avontuur veroorloven'.
Het zijn natuurlijk waanzinnige hoge politieke kosten die Rusland op de lange termijn gaan schaden en waar het geen rekening mee heeft gehouden toen het aan dit avontuur begon, zegt Osinga. Volgens de hoogleraar is op het slagveld een patstelling ontstaan die 'voor geen van beide partijen echt acceptabel is'.
Lees ook | Finland zet nieuwe stap richting NAVO lidmaatschap
Zero sum game
Het probleem voor president Poetin is dat hij geen gezichtsverlies wil lijden, maar dat hij geen succesverhaal voor de thuisbühne heeft. 'Hij kan nu heel weinig laten zien, er moet iets gebeuren zodat het lijkt alsof hij succes boekt. Zolang dat niet het geval is, gaat hij door'. Hetzelfde geldt voor Oekraïne dat, met het oog op de enorme humanitaire en economische kosten, eenvoudigweg niet kán accepteren dat er gebieden door Rusland bezet blijven. Dus ook Zelenski gaat net zo lang door tot alle Russische troepen uit Oekraïne verdwenen zijn. Kort samengevat: beide kampen staan diametraal tegenover elkaar, maar zijn geen van beide in staat een doorbraak te forceren.
Osinga wijst op een cumulatieve dynamiek die zich voordoet op dit moment: 'Zo zie je dat de doelstellingen enerzijds de strategie aangeven, maar dat hetgeen dat op het slagveld bereikt kan worden, vervolgens de doelstellingen gaat bepalen'. Wat Oekraïne overigens wel op een grote achterstand zet, en in die zin is er sprake van een Russisch succes, is het feit dat door de bezetting en de marine blokkade van Oekraïense zeehavens de Oekraïense economie qua exporterend vermogen volledig lamgeslagen is.
Lees ook | Oekraïne-update donderdag
En nu?
Gevraagd naar hoe de situatie zich verder gaat ontwikkelen en of er een uitgang is, somt Osinga de successen van beide partijen op: Oekraïne behaalt successen rond Charkov en Kherson wat het Oekraïense moreel een enorme boost geeft, terwijl de Russen in de Donbasregio voortgang boeken. De hoogleraar wijst op het slappe koord dat bewandeld wordt door het Westen in dezen en voor welk complex dilemma het Westen staat.
'De vraag is in hoeverre het Westen moet accepteren dat Zelenski Rusland zó ver in de hoek gaat drijven, dat de vernedering voor Poetin zó groot is dat hij misschien wel gaat escaleren op andere dimensies waar wij helemaal niet op zitten te wachten.' Zelenski is daarentegen volledig afhankelijk van westerse wapenleveranties voor zijn mobiliteit op het slagveld, dus daar heeft het Westen volgens Osinga de nodige 'diplomatieke leverage'.
Maar verder blijft het een nachtmerrie voor analisten. 'Vanuit westers en Oekraïens oogpunt kun je niet accepteren dat Rusland hiermee wegkomt. Hier zitten alle analisten met de handen in het haar - hier zitten waanzinnige economische, militaire en morele dilemma's.'
Lees ook | Groot Brittannië geeft Zweden en Finland veiligheidsgaranties tegen Rusland