NU+ | Vliegende start voor koloniale thriller Sweet Dreams: wat levert dat op?

In de filmwereld is er duidelijk enthousiasme voor Sweet Dreams, dat een satirische kijk op Nederlands-Indië rondom 1900 biedt. De broeierige film laat zien hoe Nederlanders in luxe baden, terwijl de lokale bevolking wordt uitgebuit en misbruikt. Intussen zijn er veranderingen op komst. Na de plotselinge dood van suikerfabrikant Jan worden de kaarten opnieuw geschud.

De interesse voor ons koloniaal verleden - met al zijn misstanden, spanningen en intriges - is er al jaren. Denk aan grote publieksfilms als Max Havelaar, Hoe duur was de Suiker en De Oost. Ook Sweet Dreams past in dat rijtje, hoewel regisseur Ena Sendijarevic er een twist aan geeft. Soms absurdistisch, soms licht vervreemdend; haar drama heeft een tegendraadse stijl.

Filmprofessionals reageren alvast enthousiast. Sweet Dreams werd geselecteerd voor de festivals van Locarno en Toronto, kreeg lovende recensies van bekende vakbladen en werd deze week genomineerd voor een European Film Award. Toch blijft het afwachten wat dat uiteindelijk oplevert in onze bioscopen. Twee filmdistributeurs leggen dat uit aan NU.nl.

"De opening van het Nederlands Film Festival helpt absoluut", vertelt Sietz van der Aa van Gusto Entertainment. "We hebben veel extra media-aandacht gekregen. Daardoor merk je dat theaters er graag bij willen zijn. Maar het nieuws van festivalselecties en de Oscar-inzending kwam pas daarna. De grote theaters hebben dan al bepaald welke films ze willen vertonen."

Sweet Dreams draait sinds donderdag in vijftig bioscopen. Of kijkers de film daar weten te vinden, is nog even gissen. Vorig jaar bleef onze Oscar-inzending Narcosis, die ook door de pers positief werd onthaald, steken op een kleine 24.000 bezoekers.

"Voor een Nederlandse arthousefilm deed Narcosis het heel mooi en naar verwachting", legt Nusch Baird van September Film uit. "Het is natuurlijk prachtig als een film als inzending wordt gekozen, maar de cijfers gaan dan niet opeens door het dak. Een inzending betekent op zichzelf dus nog niet zoveel."

Bij een nominatie of winst is het een ander verhaal. De thriller Parasite is daarbij een schoolvoorbeeld. Baird: "In eerste instantie merkten we dat de grote bioscopen daar geen interesse in hadden, omdat hij uit Zuid-Korea komt. Maar er zat wel een sterke buzz omheen. Mensen ontdekten dat het een heel toegankelijke en verrassende film is. Toen hij vier Oscars won, zagen we dat er nog meer bezoekers op afkwamen."

Toch legt zelfs Parasite het nog af tegen de populairste Nederlandse film van dit jaar. De Tatta's trok bijna 700.000 mensen naar de bioscoop. Buitenlandse prijzen of festivalselecties waren daar niet voor nodig. Een toegankelijk en luchtig verhaal was genoeg voor de multiculticomedy. Sterker nog: vrolijk vermaak vulde in 2022 de hele Nederlandse bioscoop top tien.

Baird merkt op dat vooral de serieuzere films minder snel worden omarmd. "Als het wat zwaarder wordt, lijkt het toch vaak moeilijker om een groot publiek te vinden. Ik denk dat er soms nog te veel wordt neergekeken op de Nederlandse film. Het zou kunnen dat mensen denken dat het scenario altijd slecht is, of dat de acteurs ondermaats zijn. Maar heel veel films bewijzen juist het tegendeel."

De acht Kalf-nominaties helpen Sweet Dreams in ieder geval wel een stukje verder, vertelt Van der Aa. "Er zijn al wat boekingen bij gekomen voor de second run in kleinere theaters. Maar ik denk dat een winst pas echt het verschil gaat maken. Dus ik ben heel benieuwd wat het vanavond gaat worden."