Dankzij de imponerende coëfficiëntenopmars heeft Nederland zo goed als zeker het felbegeerde tweede ticket voor het hoofdtoernooi van de Champions League binnen, een beloning die in 2024/2025 wordt geïncasseerd. In hoeverre is het reëel dat de Eredivisie de komende jaren de zesde plaats vasthoudt en misschien wel verder stijgt? Een analyse.
Coëfficiëntenvolgers hielden donderdag vooral het Europa League-duel tussen Arsenal en Sporting CP in de gaten. Nederland zou bij een eliminatie van de Portugese club zeker zijn van de zesde plaats in de cyclus 2018-2023 en daarmee een extra Champions League-ticket in het seizoen 2024/2025, ongeacht het resultaat van AZ en Feyenoord.
Dit droomscenario werd bijna werkelijkheid. Nadat Feyenoord de vloer had aangeveegd met Shakhtar Donetsk (7-1) en AZ wederom won van Lazio (2-1) leek het doek te vallen voor Sporting CP. Ware het niet dat de Portugese club zich terugknokte van een 1-0-achterstand tegen Arsenal en uiteindelijk triomfeerde na een strafschoppenserie. De champagneflessen konden nog niet worden ontkurkt.
De kwalificatie van de Rotterdammers voor de laatste acht in de Europa League en de triomf van AZ tegen Lazio in de achtste finale van de Conference League gaven de avond desondanks een gouden gloed. Het is al lang geen kwestie meer óf, maar wannéér Nederland zeker is van plek zes. De voorsprong van Nederland op de Portugese competitie bedraagt liefst 3,018 punten. Portugal kan dit seizoen maximaal nog vier punten voor het coëfficiënt veroveren, maar dan moeten Benfica en Sporting CP vanaf nu alles winnen.
Ook na het veiligstellen van de zesde plaats valt er nog veel te winnen voor Nederland. Kijken we naar de periode 2018-2023, dan is zelfs een aanval op de vijfde plek nog mogelijk. Al moet daarvoor nog veel gebeuren. De achterstand van de Eredivisie op de Ligue 1 bedraagt 2,097 punten, terwijl Nederland voor elke overwinning 0,4 punten verdient.
Frankrijk is bezig aan een middelmatig seizoen, waarbij het illustratief is dat het de maand april ingaat met slechts één vertegenwoordiger: Conference League-deelnemer OGC Nice. AZ en Feyenoord moeten desondanks blijven pieken om de druk op de Ligue 1 te verhogen.
UEFA-coëfficiëntenlijst, cyclus 2018-2023
- 1. Engeland - 106,427
- 2. Spanje - 90,855
- 3. Duitsland - 81,731
- 4. Italië - 77,211
- 5. Frankrijk - 60,997
- 6. Nederland - 58,900
- 7. Portugal - 55,882
- 8. België - 41,400
- 9. Schotland - 36,400
- 10. Oostenrijk - 34,000
Europese toernooien gaan er anders uitzien
Het land dat de cyclus 2018-2023 als vijfde besluit, is met drie clubs actief in het hoofdtoernooi van de Champions League van 2024/2025, de nummer zes levert twee teams aan de hoofdfase en één in de voorronde. Hoe de ticketverdeling voor de Europa League en Conference League er vanaf 2024 uitziet, is nog niet officieel vastgesteld. Het ligt wel in de lijn der verwachting dat de nummer vijf en zes van de ranking met twee clubs actief zijn in de hoofdfase van de Europa League.
Die onduidelijkheid heeft te maken met de hertekening van de opzet van de Europese toernooien. Per toernooi verschijnen de 36 deelnemers - dit zijn er nu nog 32 - op dezelfde ranglijst, maar ze komen niet elke club tegen, zoals in de poulefases wel gebeurt.
In de Champions League en Europa League spelen teams acht wedstrijden in deze fase, in de Conference League zijn dat er zes. Bij het lotingproces wordt er rekening mee gehouden dat een club als Real Madrid niet alleen maar aan andere topploegen wordt gekoppeld. Andersom zal pak 'm beet Viktoria Plzen de meeste andere laagvliegers ontlopen.
Normaal gesproken is de vijfde plaats op korte termijn dus nog een brug te ver, maar Frankrijk is nog lang niet van Nederland af. De Eredivisie ziet in de zomer immers het relatief zwakke seizoen 2018/2019 wegvallen. In die jaargang, waarin Ajax de halve finale van de Champions League haalde maar de andere teams matig presteerden, noteerde Nederland een coëfficiënt van 8,600, waar Frankrijk een score van 10,583 neerzette. In de cyclus 2019-2024 heeft de Eredivisie slechts 0,114 punt achterstand op Frankrijk.
UEFA-coëfficiëntenlijst, cyclus 2019-2024
- 1. Engeland - 83,785
- 2. Spanje - 71,284
- 3. Duitsland - 66,517
- 4. Italië - 64,569
- 5. Frankrijk - 50,414
- 6. Nederland - 50,300
- 7. Portugal - 44,982
- 8. België - 33,600
- 9. Schotland - 29,650
- 10. Oostenrijk - 27,800
Nederland profiteert nog even van topseizoen
Volgend seizoen werkt het voor Nederland niet nadelig dat het nog steeds slechts met vijf teams actief is, één minder dan Frankrijk. Dat betekent dat een Nederlandse overwinning nog steeds meer waard is dan een Franse: de Eredivisie hoeft elk resultaat slechts door vijf te delen, de Ligue 1 door zes. Daarbij levert Nederland volgend seizoen twee clubs aan de relatief zwakke Conference League, één meer dan de Ligue 1.
Kijken we naar de langere termijn, dan profiteert Nederland in elk geval nog even van het absurd sterke seizoen 2021/2022. Op basis van die ene jaargang was de Eredivisie met een coëfficiënt van 19,200 zelfs de nummer twee. Daardoor is nu al te zeggen dat de kans op een vrije val nihil is. Zelfs als Nederland volgend seizoen een rampjaar als in 2017/2018 beleeft (toen er zelfs geen enkele club overwinterde) zal van de achtervolgers alleen Portugal een bedreiging vormen.
Om uiteenlopende redenen zijn voormalige concurrenten als België, Oostenrijk, Rusland, Oekraïne en Turkije teruggevallen. Wel is België bezig aan een comeback: onze zuiderburen zijn met liefst drie clubs actief in de kwartfinales en zijn daarmee op de weg terug na enkele magere jaren.
Dan is er nog de coëfficiëntenwet. Wie eenmaal hoog staat, zal niet zo snel wegzakken. Teams die deelnemen aan de Champions League zijn zonder ook maar iets te hoeven doen verzekerd van vier bonuspunten; het is een van de redenen dat de top vier al jaren in marmer is gebeiteld. Een aanval inzetten op Engeland, Spanje, Duitsland of Italië is daardoor volstrekt onrealistisch. Al leek in 2018 hetzelfde te gelden voor het veroveren van de zesde plaats.