Door Thijs Rösken
De Europese Unie boycot vanaf vandaag Russische olieproducten. EU-lidstaten mogen dus geen producten als diesel of stookolie meer uit Rusland halen. Maar door de grote voorraden zal er in Nederland niet gauw dieselschaarste ontstaan, verwacht energie-expert Hans van Cleef.
De Europese Unie wil de oorlogskas van de Russen raken door minder zaken met ze te doen. Daarom kopen EU-landen sinds begin december geen ruwe olie uit Rusland meer. Nu komt daar een boycot van olieproducten bij. Dat raakt met name de diesel, omdat de zware Russische olie zeer geschikt is voor de dieselproductie.
De prijzen zijn in aanloop naar de boycot niet hard opgelopen. Na de Russische inval in Oekraïne waren prijzen voor benzine en diesel flink gestegen, maar sinds november zijn ze weer wat gezakt en kosten beide brandstoffen niet meer dan 2 euro per liter.
"Automobilisten en de transportsector hoeven nog niet te vrezen voor schaarste aan diesel", zegt Van Cleef, energie-expert van consultantybureau Publieke Zaken. "We hebben enorme voorraden diesel opgebouwd. En we hebben zelf ook veel raffinagecapaciteit beschikbaar. In Oost-Europa hebben ze grotere problemen door een gebrek aan raffinagecapaciteit en lange aanvoerlijnen voor brandstoffen."
Van Cleef: "Wij hebben het aan de Noordzeekust beter voor elkaar en kunnen vanuit de Verenigde Staten of het Midden-Oosten olie halen die geschikt is voor de productie van diesel." Wel voegt hij eraan toe dat het voor raffinaderijen niet eenvoudig is om van de ene oliesoort over te schakelen op olie met een andere herkomst.
'Na eerdere angst is diesel nu weer goedkoper dan benzine'
1 liter diesel was jaren zo'n 20 cent goedkoper dan 1 liter benzine. Maar mede door de vrees voor een gebrek aan diesel was het van augustus tot november 2022 andersom.
"Inmiddels is die angst weg en is diesel weer goedkoper", zegt Van Cleef. "Dat toont aan dat de boycot niet meteen voor hogere prijzen aan de pomp zorgt."
Op dit moment is de adviesprijs van benzine ongeveer 2 euro en die van benzine ruim 1,93 euro. "Het prijsverschil tussen diesel en benzine wordt niet gauw weer zo groot als voorheen", zegt Paul van Selms van UnitedConsumers. "Dat komt doordat de accijnskorting voor benzine groter was dan bij diesel." De korting was voor benzine 17 cent en voor diesel 11 cent.
Brandstofprijzen zakken niet verder
Van Selms en Van Cleef verwachten dat brandstofprijzen ook in de komende jaren historisch hoog zullen blijven. "Brandstoffen worden toch langzamerhand steeds iets schaarser en dat drijft prijzen op", zegt Van Selms.
"Door oliebedrijven wordt minder geïnvesteerd in nieuwe productie", vult Van Cleef aan. "Het is ook omstreden om nieuwe boringen te gaan doen, maar voorlopig draait nog wel de hele economie op fossiele brandstoffen. We vliegen nog niet met elektrische vliegtuigen."