Door onze nieuwsredactie
Donald Trump is al een tijdje president-af, maar hij is nog volop (negatief) in het nieuws. Trump is de hoofdpersoon in meerdere schandalen en onderzoeken. Tot een arrestatie heeft het (nog) niet geleid, mogelijk tot zijn eigen verrassing. Een overzicht van de belangrijkste zaken.
1. Betaling zwijggeld aan pornoster
In 2019 startte Cyrus Vance, de voormalige hoofdaanklager in het New Yorkse stadsdeel Manhattan, een strafrechtelijk onderzoek naar het betalen van zwijggeld. Trump betaalde via een tussenpersoon in 2016 zwijggeld aan pornoactrice Stormy Daniels. Die zou in 2006 een affaire hebben gehad met Trump.
Het betalen van zwijggeld op zich is niet illegaal. Maar vermoeden bestaat dat er geld is gebruikt uit het fonds voor Trumps presidentscampagne. Daarnaast heeft het team rond Trump mogelijk documenten vervalst om de betaling weg te moffelen. Dat zou een misdrijf zijn.
De opvolger van Vance, Alvin Bragg, heeft de zaak nieuw leven in geblazen. Hij denkt genoeg bewijs te hebben om Trump officieel aan te klagen. De jury die moet oordelen of dat zo is, heeft nog geen beslissing genomen. Maandag zou de jury weer bijeenkomen.
Trump zei eerder te verwachten dat hij afgelopen dinsdag gearresteerd zou worden, maar dat gebeurde niet. De oud-president is nog altijd op vrije voeten, in afwachting van het oordeel van de jury.
2. Vertrouwelijke documenten in Trumps woning
Vorig jaar viel de FBI de woning van Trump op het golfresort Mar-a-Lago in Florida binnen. Trump zou volgens The New York Times vijftien dozen met vertrouwelijke documenten hebben meegenomen nadat hij uit het Witte Huis was vertrokken.
De dozen bevatten zo'n dertienduizend documenten die Trump niet thuis mogen hebben. Zeker driehonderd documenten waren aangemerkt als top secret. De documenten van Trump bevatten informatie over onder andere Amerikaanse kernwapens. Ook zaten er geheime rapporten tussen over de nationale veiligheid van de FBI, de CIA en ruimtevaartorganisatie NASA.
De zaak kwam aan het licht toen het Nationaal Archief merkte dat er documenten ontbraken, waarna de FBI de inval deed. Omdat Trump weigerde om de geheime documenten te overhandigen, kan hij aangeklaagd worden voor het belemmeren van de rechtsgang.
Er is al vastgesteld dat Trump verwijtbaar gehandeld heeft. Zo liet hij na een dagvaarding nog documenten vervoeren. Het wordt nog onderzocht of hij strafrechtelijk vervolgd kan worden. Het Amerikaanse ministerie van Justitie heeft Jack Smith aangesteld als speciaal onderzoeker in de zaak.
3. Betrokkenheid bij Capitool-bestorming
Een parlementaire commissie deed onderzoek naar de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021 door aanhangers van Trump. De commissie onderzocht of de toenmalig president en mensen om hem heen de aanval hadden georganiseerd. De bestorming zou als doel hebben gehad de benoeming van Joe Biden als nieuwe president te dwarsbomen.
De commissie presenteerde in december de bevindingen en wees Trump aan als "voornaamste aanstichter" van de bestorming. Het Amerikaanse ministerie van Justitie werd geadviseerd de oud-president te vervolgen voor vier overtredingen, waaronder het aanzetten tot een opstand. Nooit eerder adviseerde het Amerikaanse parlement een oud-president strafrechtelijk te vervolgen. Maar de adviezen zijn niet bindend, waarmee het nog maar de vraag is of Trump daadwerkelijk vervolgd zal worden.
Volgens commissievoorzitter Bennie Thompson "baande Trump zich een weg door wetteloosheid en corruptie" tijdens de bestorming van het Capitool. "Hij loog, hij pestte, hij verraadde zijn eed. Hij probeerde onze democratische instellingen te vernietigen." Hoge medewerkers getuigden dat de president tijdens de rellen urenlang televisie keek in de eetzaal van het Witte Huis.
In het begin verliep het onderzoek naar de rol van Trump moeizaam door tegenwerking vanuit het kamp van de inmiddels oud-president. Ook daar kan hij nog voor aangeklaagd worden. Het onderzoek is volgens Trump een "heksenjacht" en een politieke wraakactie door de Democraten. Die omschrijvingen gebruikt hij wel vaker.
4. Poging tot verkiezingsfraude in Georgia
Een jury in de Amerikaanse staat Georgia onderzoekt of Trump de verkiezingsuitslag van 2020 probeerde te beïnvloeden.
In de eerste plaats draait het onderzoek om een telefoongesprek waarin Trump een Republikeinse bestuurder in Georgia vroeg om genoeg stemmen voor hem te "vinden" om de overwinning van Biden in Georgia terug te draaien. De bestuurder weigerde. Ook senator Lindsey Graham zou de bestuurder kort na de verkiezingsdag hebben gebeld. Hij wilde weten of het mogelijk was een groot aantal briefstemmen af te keuren. Graham ontkent dat.
Op basis van de bevindingen van de jury zal openbaar aanklager Fani Willis besluiten of Trump en zijn bondgenoten zich moeten verantwoorden in een strafzaak. De jury die de zaak bekeek, kwam eerder dit jaar met een definitief rapport. Dat is niet openbaar gemaakt.
Willis zei vorige maand tegen The Washington Post dat Trump mogelijk aangeklaagd kan worden voor verkiezingsfraude. Dat is tot op heden nog niet gebeurd.
Een eerdere versie van dit artikel verscheen in augustus 2022 op NU.nl. Naar aanleiding van de nieuwe ontwikkelingen rond Trump hebben we het artikel bijgewerkt en opnieuw geplaatst.