N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Opgevoed Elke week legt Annemiek Leclaire een lezersvraag voor aan deskundigen.
Bonusmoeder: „Sinds enige tijd heb ik een relatie en daardoor twee bonuspuberkinderen van 13 en 16. Zij wonen niet fiftyfifty bij hun ouders, maar worden na een lelijke scheiding al twee jaar opgevoed door hun moeder en haar partner. Enkele weekenden per maand en af en toe een vakantie zijn ze bij hun vader. Met name de 16-jarige heeft geen zin in deze weekenden en laat dit ook merken. Beide kinderen trekken zich liefst terug op hun kamers. Begrijpelijk voor pubers in een stad die niet die van hen is, maar hun vader heeft het er moeilijk mee. Hij probeert met regels en maatregelen zoals het tijdelijk afsluiten van het internet voor meer samenzijn te zorgen. De kinderen komen alleen hun kamers uit om te eten, harken dat naar binnen en verdwijnen weer. Ze hebben nergens zin in behalve in hun telefoon. Tussen vader en moeder onderling is amper normale communicatie mogelijk. Met mij hebben de kinderen geen probleem, maar ik zit vast tussen de schreeuwpartijen. Wat kunnen wij doen om de weekenden conflictluwer te laten verlopen?”
Susan Branje: „Dit is de leeftijd waarop tieners meer eigen activiteiten gaan ontplooien, en ineens zitten ze in een onbekende stad, en moet het ook nog gezellig zijn.
„Ik zou beginnen met echt naar de kinderen te luisteren. Vader kan zeggen: ‘Ik wil jullie heel graag zien, maar ik snap dat het voor jullie moeilijk is, en dat jullie er niet echt zin in hebben. Hoe kan ik het voor jullie zo fijn en makkelijk mogelijk maken?’ De kinderen zouden dan bijvoorbeeld zelf kunnen aangeven welke weekenden wel en niet uitkomen.
„Het klinkt alsof de kinderen zelf ook in een tweestrijd verkeren, ze willen wel bij hun vader zijn maar niet op deze manier. Als tieners hun innerlijk conflict moeilijk kunnen uiten, kunnen ze nog puberaler gaan doen.
„Daarom is het belangrijk veel meer over gevoelens te gaan praten, en veel minder over regels. Natuurlijk moeten er grenzen zijn. Daaronder valt niet het internet afsluiten want het is voor pubers heel belangrijk om contact met vrienden te onderhouden, zeker vanuit een andere stad, maar u kunt bijvoorbeeld wel afspreken dat er tijdens het eten geen telefoons op tafel liggen.”
Tischa Neve: „Het eerste wat deze kinderen nodig hebben is de erkenning dat ze door die pittige scheiding en de nieuwe stad in een heel ingewikkelde situatie zitten. Dat het de keuze van hun ouders is geweest, en niet met hen is overlegd.
„Wat vader nu doet werkt averechts. Hij moet zich eerst concentreren op de band, niet op de regels. Dat betekent leuke momenten creëren waarin de kinderen echt gezien worden. Dat begint met zeggen dat hij van ze houdt, aan te geven dat het nu niet op een manier gaat die voor iedereen prettig is en dat hij graag samen wil kijken hoe dat op een fijnere manier kan verlopen waarbij ze elkaar wel blijven zien. Ik zou vader adviseren om professionele hulp te zoeken in zijn communicatie.
„Het is onduidelijk of de kinderen van moeder naar vader moeten, anders zou ik niet vasthouden aan die weekenden. Ik zou eerst overleggen waar de kinderen zelf behoefte aan hebben. En dat kan beginnen met af en toe gezellig uiteten. Van daaruit kan de band verder uitgebouwd worden.
„U als bonusmoeder kan uw partner helpen inzien dat dergelijke momenten waardevoller zijn dan verplicht tijd met elkaar moeten doorbrengen.”
Susan Branje is hoogleraar ontwikkeling en socialisatie in de adolescentie aan de Universiteit Utrecht. Tischa Neve is kinderpsycholoog en auteur van Pubers zijn leuk!