Hypotheekadviseurs zien mensen steeds minder vaak hun hypotheek oversluiten. Dat heeft alles te maken met de ontwikkelingen van de hypotheekrentes, die sinds begin dit jaar snel stijgen.
Te vergelijking: op het laagste niveau, in september 2021, werd er nog gemiddeld 0,98 procent voor een hypotheek met 10 jaar rentevast en Nationale Hypotheek Garantie (NHG) betaald. Nu is dat 2,89 procent.
Adviseurs merken dat consumenten veel vragen hebben over de stijgende rente, waardoor een nieuwe hypotheek een stuk duurder is dan een paar maanden geleden. "Je ziet dat sommige mensen wel een beetje in paniek zijn", zegt Martin Hagedoorn van De Hypotheekshop.
"Natuurlijk heeft een stijgende rente consequenties", aldus Hagedoorn. "Je kan wat minder lenen en maandlasten nemen toe. Maar het is vaak minder erg dan mensen vrezen. We komen van een ontzettend lage rente. En hij is nog steeds historisch gezien heel laag, ondanks de verhoging."
Bekijk hier wat een hogere rente betekent voor de maandlasten:
Netto maandlasten van een annuïtaire hypotheek
| Hypotheekbedrag | 0,98% rente | 2,89% rente |
| 200.000 | 610 | 684 |
| 400.000 | 1221 | 1369 |
| 600.000 | 1831 | 2053 |
"Mensen willen weten: wat heeft dat voor gevolgen voor mij en wat kan ik nu doen om de schade te beperken?", zegt Dorien Sanderink van de Kaplan Adviesgroep. "Maar een verdubbeling van de rente betekent nog geen verdubbeling van de maandlasten."
Dat is omdat een deel van de hypotheek bestaat uit aflossing van de lening. Verder is er nog de hypotheekrenteaftrek, waardoor er netto minder rente wordt betaald.
Oversluithausse voorbij
Toen de hypotheekrentes begonnen te stijgen, hebben veel mensen hun hypotheek overgesloten om hun rente voor jaren vast te zetten op een toen nog relatief laag niveau. Die oversluithausse is nu wel voorbij. "Het oversluiten is wel heel erg afgenomen. Het hoogtepunt was zo rond februari-maart", zegt Hagedoorn.
"Oversluiters zijn er nog steeds, wel minder dan begin dit jaar", zegt Carina Kloet van De Hypotheker. "Er is geen vast omslagpunt wanneer het nog wel of niet meer interessant is om over te sluiten, dit hangt heel erg af van de specifieke klantsituatie."
Adviseurs zien dat mensen nu vaker hun hypotheek verhogen, bijvoorbeeld voor een verbouwing. "Mensen die al verbouwplannen hadden, halen die nu naar voren vanwege de alsmaar stijgende rente", zegt Hagedoorn. "Die denken: als we wachten, wordt het straks te duur. Het is ook een teken van de krapte op de woningmarkt. Verhuizen is moeilijk, dus gaan mensen hun bestaande huis maar verbouwen."
Sanderink merkt dat het verduurzamen van huizen nu populair is, onder meer vanwege de stijgende energieprijzen.
Minder bieders
Mede door de stijgende rente en dus hogere kosten van een hypotheek gingen de huizenprijzen in de eerste maanden van dit jaar minder hard omhoog dan voorheen. Op jaarbasis stegen de prijzen zo'n 14 procent. Eerder was dat nog zo'n 20 procent. Ten opzichte van het kwartaal daarvoor daalden de prijzen zelf ietsje, met zo'n 2 procent.
"Wij verwachten eerder een stabilisatie van de prijzen dan een echte daling", zegt Hagedoorn. "De krapte is daarvoor te groot. Eerder boden vaak wel dertig mensen op een huis, nu zijn dat er minder. Mensen zijn wat terughoudender geworden. Maar als er nu nog maar zes mensen bieden, gaat het huis nog steeds boven de vraagprijs weg."
Ook bij De Hypotheker zien ze dat er vaak minder bieders zijn. "Het lijkt erop dat de markt minder gespannen is dan een half jaar eerder", zegt Kloet. "De kans dat je als koper 'ertussen komt' en je bod geaccepteerd wordt, is groter geworden. Wat ons betreft een gezonde ontwikkeling."