(Bloomberg, 25 oktober 2024) –De Europese Unie steunt haar toezegging om een ontluikende waterstofmarkt in de regio te stimuleren door miljarden euro’s aan financiering vrij te maken voor grensoverschrijdende infrastructuurprojecten. Maar milieugroeperingen vrezen dat dit kan leiden tot een ‘lock-in‘ van fossiele brandstoffen.
De EU overweegt 149 ‘projecten van gemeenschappelijk belang’, waarvan bijna de helft betrekking heeft op steun voor waterstofverbindingen, elektrolyzers of andere infrastructuur, volgens een ontwerpdocument dat Bloomberg heeft gezien.
Groene activisten zeggen dat de voordelen van het plan voor het milieu onduidelijk zijn en dat sommige projecten misschien nooit zullen worden uitgevoerd.
“De EU overweegt om tientallen miljarden euro’s belastinggeld uit te geven aan de bouw van onsamenhangende megawaterstofprojecten, ondanks de enorme onzekerheid rond toekomstige waterstofvraag, -aanbod en -prijzen,” zegt Arjun Flora. Flora is directeur voor Europa bij het Institute for Energy Economics and Financial Analysis. Het “onderstreept hoe lukraak de plannen van de EU voor waterstofinfrastructuur zijn.”
Belangrijke pijler
Groene waterstof – een emissievrije brandstof op basis van water en hernieuwbare elektriciteit – is een belangrijke pijler van de plannen van de EU om de uitstoot dit decennium te verminderen. Hierbij streeft de EU ernaar om 20 miljoen ton te produceren en importeren tegen 2030.
Toch zijn er zorgen dat de infrastructuur die nodig is om het te transporteren ook het gebruik van conventioneel gas zou kunnen verlengen, waardoor het blok langer vastzit aan CO2-uitstoot.
Bovendien richt slechts ongeveer 10% van de projecten op de lijst zich puur op groene waterstof, volgens een analyse van Food & Water Action Europe. De wereldwijde markt voor de schone brandstof is momenteel klein, omdat het veel duurder is dan de veelgebruikte “grijze” versie die gemaakt wordt van fossiele brandstoffen.
Energiesubsidies
Energiesubsidies, vooral die voor fossiele brandstoffen, zijn sinds de inval van Rusland in Oekraïne sterk gestegen omdat landen prioriteit geven aan de continuïteit van de energievoorziening.
Dergelijke financiering staat echter haaks op het streven van het blok om tegen 2050 klimaatneutraal te zijn. En op het plan om de rest van de wereld op te roepen om dergelijke steun af te bouwen op de klimaattop COP28 van volgende maand.
Bar-Mar-pijpleiding
Het document bevestigt dat een geplande waterstofverbinding tussen Spanje en Frankrijk, de Bar-Mar-pijpleiding, van Barcelona naar Marseille, ter waarde van miljarden euro’s in aanmerking komt voor EU-steun als grensoverschrijdend project dat essentieel is voor de energietransitie van het blok.
Het project moet formeel worden goedgekeurd door de Europese Commissie, de uitvoerende macht van het blok, voordat de lidstaten en het parlement gaan onderhandelen.
De financiering voor de projecten komt uit de Connecting Europe Facility, die een totaal budget van 5,8 miljard euro tussen 2021-2027 toewijst aan de energiesector. Volgende maand zal er ook een aparte waterstofveiling plaatsvinden, met 800 miljoen euro aan EU-subsidies.