N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Vissterfte Het is niet de eerste keer dat de rivier bedekt wordt door vissen, maar nooit eerder was de situatie zo erg. Door klimaatverandering en toenemend watergebruik staat het ecosysteem van de rivier, en andere rivieren wereldwijd, onder druk.
Maar liefst tien kilometer lang bedekken dode vissen die aan het wateroppervlak drijven de Australische Darling-rivier. Het opruimen van de rottende gevolgen van grootste vissterfte in Australië ooit is aan de politie van de zuidoostelijke deelstaat New South Wales, verantwoordelijk voor het schoonmaken van de 1.500 kilometer lange rivier. Haast is geboden, dus heeft de politie snel een ‘noodoperatiecentrum’ opgezet in de kleine plaats Menindee. Daarvandaan coördineert zij de inzet van onder andere het milieudepartement van New South Wales, dat ervoor moet zorgen dat de vissterfte geen ecologische ramp veroorzaakt waarvan de rivier jaren moet herstellen.
De politie heeft speciale aannemers aangesteld om de rottende vissen met grote netten uit het water te halen. Ze beginnen deze week bij delen van de rivier die cruciaal zijn voor de watervoorziening, en in de buurt van huizen om (stank)overlast tegen te gaan. Wachten is geen optie; de ontbindende vissen onttrekken nog meer zuurstof aan het water en bedreigen zo de nog levende vissen in de rivier. Ook pompen de autoriteiten water van hogere kwaliteit in de rivier om het zuurstofgehalte in het water te verhogen.
Vorige week stierven miljoenen vissen in Darling-rivier doordat die was veranderd in zogenoemd „hypoxic blackwater”. De term blackwater betekent dat het water vol zit met organisch materiaal als algen, blaadjes en schors. Vergaat dit, dan komen tannines (chemische structuren) vrij, die het water zwart kleuren. Als het materiaal in kleinere stukjes uiteenvalt, ontsnappen soms chemicaliën die het water zuurstofarm maken; hypoxisch. Zo ook bij de Darling, waar organisch materiaal van de oever na een overstroming in de rivier terechtkwam.
Hoge temperaturen verergerden de situatie. De hitte – met uitschieters tot 40 graden Celsius – bracht de waterstand omlaag, waardoor het aandeel organisch materiaal in de rivier groter werd. Bovendien zit er minder zuurstof in warm dan in koud water. Voor miljoenen karpers, haringen en vele andere soorten vissen in de rivier was deze combinatie te veel.
Lees ook dit artikel over massale vissterfte in een Poolse rivier: Zuurstofgebrek leidt tot nieuwe golf van sterfte in rivier de OderWereldwijd risico door klimaatverandering
Het is niet de eerste keer dat de Darling gebukt gaat onder een deken van dode vissen: in 2018 en 2019 was dat ook het geval. Maar nooit eerder was de situatie zo erg. Het ecosysteem van het Murray-Darling basin, waar de rivier onderdeel van uitmaakt, staat steeds meer onder druk door klimaatverandering en toenemend watergebruik. Het gebied kampt met uiterste omstandigheden: van grote droogte en branden tot hevige regenval, stormen en overstromingen. En dit geldt niet alleen voor Australië: de lagere waterstand door klimaatverandering zorgt wereldwijd voor een groter risico op vissterfte bij vervuiling. Zo haalden de Poolse autoriteiten vorige zomer zo’n tweehonderd ton dode vissen uit de rivier de Oder.
De bewoners in de buurt van de Darling maken zich zorgen om de waterkwaliteit, zeggen zij tegen het Australische omroep ABC News. Zij maken gebruik van het rivierwater; voor de irrigatie van landbouwgrond en binnenshuis. Maar volgens de politiecoördinator van de schoonmaakoperatie zijn deze zorgen niet nodig. Het eerste onderzoek wijst volgens hem uit dat er „meerdere levensvatbare oplossingen” zijn om de watervoorziening van Menidee in stand te houden. Ook wordt de waterkwaliteit geregeld getest, zodat „onmiddellijk actie” kan worden genomen als omschakeling naar een andere watertoevoer nodig is.