‘Drugshandelaren hadden eigen betalingssysteem’

Internationale drugshandel Drugscriminelen maken gebruik van een eigen bancair systeem waar zo min mogelijk echt geld aan te pas komt, blijkt uit nieuw politieonderzoek. Verklaringen van een Italiaanse kroongetuige daarover baren criminelen grote zorgen.

Het is de vraag die criminelen in Nederland en ver daarbuiten momenteel bezighoudt. ‘Wordt mijn naam genoemd in de verklaringen van de Italiaanse maffiabaas Raffaele Imperiale?’ Eind vorig jaar werd bekend dat maffiabaas Imperiale na zijn aanhouding in Dubai een kroongetuigendeal heeft gesloten met de Italiaanse overheid.

Een gezamenlijke publicatie dit weekend van Follow the Money en RTL Nieuws maakt duidelijk waarom. Uit Italiaanse dossierstukken blijkt dat Imperiale veel meer was dan een internationale handelaar in drugs. Hij heeft ook een cruciale rol gespeeld bij het wegsluizen en investeren van vele tientallen miljoenen euro’s die met drugssmokkel zijn verdiend.

Daarom bellen dezer dagen steeds meer criminelen uit binnen- en buitenland met hun advocaat over de verklaring van Imperiale, die naar verluidt tenminste zeshonderd pagina’s beslaan: weet jij wie er allemaal genoemd worden?

In de Italiaanse dossierstukken wordt volgens Follow the Money en RTL gesproken over financiële transacties tussen Imperiale, Ridouan Taghi en een van zijn zoons. Taghi zou blijkens die stukken 17 miljoen te goed hebben van Imperiale. In ontsleuteld berichtenverkeer tussen Imperiale en de zoon van Taghi wordt besproken dat in februari 2021 2,5 miljoen euro in drie tranches per vrachtwagen vanuit Italië naar Nederland zou zijn vervoerd. Dit past bij de conclusie in een recent vonnis van de Amsterdamse rechtbank waarin wordt gesteld dat Imperiale, Taghi en zijn zoon lid zijn van een criminele organisatie die zich onder andere richt op drugssmokkel en witwassen.

Uit bevindingen van recent politie-onderzoek blijkt dat dit soort transacties vrijwel dagelijks plaatsvinden, nationaal en internationaal. Dat onderzoek wordt gedaan door de taskforce ACM: een afkorting die staat voor Aanpak Criminele Machtsstructuren. Die taskforce, opgericht na de moord op Peter R. de Vries in 2021, heeft onderzoek gedaan naar criminele geldstromen in de miljoenen ontsleutelde berichten die tussen 2016 en 2021 in beslag zijn genomen bij verschillende cryptocommunicatiediensten als Ennetcom, Encrochat en SKY Ecc.

De resultaten van dat onderzoek bevestigen wat criminelen al veel langer vertellen: bij het afrekenen van grote drugsdeals wordt niet of nauwelijks gebruik gemaakt van het reguliere bancaire systeem. Sterker nog: er is sprake van een parallel betalingssysteem dat uitsluitend door criminelen wordt gebruikt. Om de macht van criminele netwerken te breken, wil de politie dit criminele betalingssysteem ontregelen. Daarnaast kan dit nieuwe inzicht volgens Nederlandse opsporingsdiensten leiden tot een fundamentele herijking van de aanpak van het beleid om witwassen van crimineel geld aan te pakken

Uitgangspunt van crimineel bankieren is dat drugsleveranciers, smokkelorganisaties en hun afnemers handelen in vertrouwen en daarbij hun transacties zoveel mogelijk afhandelen zonder dat er contant geld over tafel gaat. Zo kan een partij cocaïne bijvoorbeeld worden betaald met een partij xtc of de grondstoffen die nodig zijn voor de productie van drugs. Maar een uitstaande schuld in Zuid-Amerika kan ook worden betaald met een zending kleding die veel meer waard is dan op de exportpapieren staat. Dat is een simpel voorbeeld van transacties die meestal veel complexer in elkaar zitten en verlopen via verschillende bedrijven of verschillende continenten.

Op die manier onderhouden criminele netwerken onderling een soort rekening-courantverhouding waarbij schulden en tegoeden zoveel mogelijk tegen elkaar worden weggestreept.

Maar dat kent zijn grenzen en op bepaalde momenten moet er worden afgerekend met echt geld. Daarbij wordt dan gebruikt gemaakt van een crimineel netwerk van makelaars en bankiers die vraag en aanbod van contant geld bij elkaar brengen tegen een vergoeding, veelal een percentage van de transactiesom. De transactie tussen Imperiale en Taghi uit de Italiaanse stukken is daarvan een sprekend voorbeeld. Kennelijk staat Imperiale bij Taghi in het krijt voor 17 miljoen euro. En omdat Taghi geld nodig heeft – waarvoor is niet duidelijk – wordt een deel van die schuld in contanten afgerekend. Dit soort transacties vindt volgens de politie plaats op alle niveaus van de drugseconomie: lokaal, nationaal en internationaal.

Er bellen dezer dagen steeds meer criminelen met hun advocaat over de verklaring van Imperiale: weet jij wie er allemaal genoemd worden?

Raffaele Imperiale speelt, zo bevestigen verschillende bronnen, een centrale rol in dit criminele geldcircuit. Hij handelt niet alleen in cocaïne maar is ook een moneyman, zo komt naar voren in de Italiaanse stukken. Daar wordt Imperiale neergezet als „de hoofdrolspeler van een witwasnetwerk met vertakkingen naar Italië, Frankrijk, Nederland, het Verenigd Koninkrijk, Hongarije, Kroatië, de Verenigde Arabische Emiraten, Libanon, Hongkong en Singapore”.

Imperiale weet dus hoe geldstromen lopen, waar dat geld is beland en door wie het wordt beheerd. En daarom zorgt zijn getuigenis voor veel onrust; bij de mannen die met blokken cocaïne in de weer zijn maar óók bij criminelen in ruste die hun verdiende geld hebben witgewassen en geïnvesteerd in legale activiteiten of bedrijven. Die vrees is niet onterecht, gezien een detail in de Italiaanse kroongetuigenregeling. In de wet staat dat Imperiale als pentito (spijtoptant) álles moet vertellende over het vermogen dat is verkregen met criminele activiteiten in heden en verleden. Dus moet hij over ieder bedrijf, belegging of pandje verklaren, ook als hij daar samen met anderen in heeft geïnvesteerd.

Bronnen in Amsterdam vergelijken de getuigenis van Imperiale met de vertrouwelijke gesprekken die wijlen Wim Endstra in 2003 voerde met de politie op de achterbank van zijn bepantserde BMW. Onderwereldbankier Endstra vreesde voor zijn leven omdat hij door verschillende criminele investeerders onder druk werd gezet om ingelegd crimineel vermogen terug te geven. Zijn gewelddadige dood in 2004 was er een in een lange rij liquidaties die allemaal samenhingen met dit conflict over crimineel geld.

Voor een soortgelijk conflict wordt gevreesd nu Raffaele Imperiale aan het praten is met de politie. Maar dan op internationale schaal. Waar Endstra huisde in Amsterdam Oud-Zuid en veelal werkte voor Nederlandse criminelen, woonde Imperiale in Dubai en werkte hij niet alleen samen met criminelen uit Nederland maar ook met Bosniërs, Italianen, Ieren en Spanjaarden. Daardoor reikt de betekenis van zijn verklaringen veel verder dan Italië. En dat geldt ook voor de al dan niet gewelddadige gevolgen.