N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Profiel
Hafiz Gaye Erkan Topeconoom Hafiz Gaye Erkan vertrok op haar 21-ste naar de VS, omdat ze in eigen land niet de kans kreeg te promoveren. Nu keert ze terug om haar „land te dienen en nepotisme te beëindigen”. Haar benoeming wijst erop dat president Erdogan het roer omgooit.
Hafize Gaye Erkan (41), een Turkse financieel expert en bankier die in de Verenigde Staten woont, is benoemd tot de nieuwe gouverneur van de Turkse centrale bank. Ze is de eerste vrouw die deze prestigieuze positie bekleedt. Haar benoeming is het nieuwste teken dat president Erdogan na zijn verkiezingszege wil terugkeren naar conventioneler economisch beleid. Want de renteverlagingen van de afgelopen jaren hebben geleid tot een koersval van de lira en de hoogste inflatie in ruim twintig jaar. Het resultaat is dat de levensstandaard van Turken keldert.
Erkan neemt het stokje over van Sahap Kavcioglu, een voormalig krantencolumnist die een trouwe cheerleader was van Erdogans ‘nieuwe economische model’. Na zijn benoeming in 2021 voerde hij een serie renteverlagingen door die de economie moesten aanjagen in aanloop naar de verkiezingen van dit jaar. Ondertussen verbraste hij tientallen miljarden dollars aan buitenlandse reserves in een poging de lira te stutten in aanloop naar de stembusgang. Nu Erdogan de verkiezingen heeft gewonnen, en de centrale bank geen reserves meer heeft om de lira te verdedigen, gooit hij het roer om.
De benoeming van Erkan komt enkele dagen na de aanstelling van oud-vicepremier Mehmet Simsek, die het vertrouwen heeft van buitenlandse investeerders, als minister van Financiën. Erdogan stelde tevens Cevdet Yilmaz aan als vicepresident, een andere oud-vicepremier die bekendstaat als een voorstander van orthodox economisch beleid. De benoemingen hebben geleid tot groeiend optimisme bij buitenlandse investeerders dat Erdogan zal terugkeren naar meer conventioneel beleid nu de Turkse munt in een vrije val is beland en de economie op de rand van een betalingsbalanscrisis balanceert.
Aan Erkan de ondankbare taak om de inflatie te temmen, de lira te stabiliseren en het vertrouwen in het monetaire beleid terug te brengen. Daar heeft ze de juiste geloofsbrieven voor. Ze werd geboren in 1982 in Istanbul, en volgde een opleiding tot industrieel ingenieur aan de Bogaziçi Universiteit. Ze studeerde in 2001 cum laude af, waarna ze aanbiedingen voor studiebeurzen ontving van negen universiteiten. Ze koos voor Princeton en verhuisde op 21-jarige leeftijd naar de VS. Ze behaalde een doctoraat in Operations Research en Financial Engineering, waarna ze in de financiële sector ging werken.
De staat gaf ons onderwijs, maar steunde ons daarna niet
Hafiz Gaye Erkan
„Ik was teleurgesteld in Turkije”, vertelde Erkan tegen de linkse krant Sözcü over haar verhuizing als jonge vrouw naar het buitenland. „De staat gaf ons onderwijs, maar steunde ons daarna niet. Turkse bedrijven wezen mijn aanvraag voor een onbetaalde stage af. Ik had geen geld voor een vliegticket naar het Verenigd Koninkrijk voor een ingenieurscompetitie. Dagenlang stond mijn koffer klaar. Ik wachtte er huilend naast. Ik wilde promoveren in Turkije, maar iemands familieleden krijgen altijd voorrang. Ik wilde op een dag terugkeren om mijn land te dienen en nepotisme te beëindigen.”
Erkan begon haar carrière bij de Amerikaanse investeringsbank Goldman Sachs, waar ze bijna tien jaar leiding gaf aan de afdeling Groepsanalyse en Strategieën van de Financiële Instellingen. Ze werd door diverse tijdschriften uitgeroepen tot financieel talent. In New York verwierf ze een reputatie als „stoer, slim en effectief”, aldus Kathryn Wylde, ceo van de ngo Partnership for New York City, waar Erkan directeur was. „Ze is zeker iemand die haar mannetje staat, maar ze kan ook een tegendraadse mening hebben zijn zonder onaangenaam te zijn”, zei Wylde tegen Reuters.
Tussen 2014 en 2021 was Erkan bestuurslid bij de First Republic Bank, die dit jaar failliet ging na een bankrun. Het was het op één na grootste bankroet in de historie van het Amerikaanse bankwezen. Erkan was van juli tot december 2021 co-ceo van First Republic. Volgens sommige internationale media was ze medeverantwoordelijk voor het faillissement van de bank door het standpunt dat ze innam. Andere media melden dat ze de raad van bestuur juist tijdig heeft gewaarschuwd voor de aankomende crisis, maar dat ze aftrad toen ze hen niet kon overtuigen van haar strategie.
Erkan is de vijfde gouverneur van de centrale bank in vier jaar tijd. Dit feit illustreert hoezeer Erdogan de onafhankelijkheid van de bank heeft ondermijnd. Erkan zal de onafhankelijkheid van en de meritocratie binnen de bank willen herstellen na jaren van institutionele erosie. Maar dat wordt geen gemakkelijke opgave. De vraag is hoeveel ruimte ze krijgt om pijnlijke maatregelen te nemen, zoals het verhogen van de rente. Want volgend jaar zijn er alweer lokale verkiezingen. Als het Erdogan politiek goed uitkomt, zal hij niet aarzelen om Erkan aan de kant te schuiven en een loyalist te benoemen.
„Een van de grootste uitdagingen van Erkan dit jaar is het herstellen van de werksfeer bij de centrale bank”, twitterde Erik Meyersson, hoofd opkomende markten bij de Zweedse bank SEB. Hij wijst op de tientallen medewerkers die de bank verlieten of werden ontslagen omdat ze zich niet konden vinden in het onorthodoxe monetaire beleid van Erdogan. „Te veel slimme economen en bureaucraten werden gezuiverd, overgeplaatst, gedegradeerd, en verbannen. Er is een pool aan talent die Erkan zou moeten aanboren. Maar willen deze mensen wel terugkeren?”