‘De islam? Daar hoor je hier niemand meer over’

Herman Buddenberg wil dat het een keer normaal schoon wordt in zijn wijk. Als het nieuwe stadsbestuur van Rotterdam daarvoor kan zorgen, is hij tevreden. Als hij rondrijdt in zijn scootmobiel ziet hij meeuwen de vuilniszakken naast de vuilcontainers open pikken. En dat niet alleen. „Jan en alleman pleurt van alles naar buiten. Hun hele huisraad zetten ze op de stoep.” Hij schaamt zich gewoon als hij bezoek krijgt.

Buddenberg (75) drinkt een pilsje in café de Buurvrouw in stadsdeel Feijenoord op Rotterdam-Zuid. De vraag is wat hij verwacht van het nieuwe stadsbestuur dat net het coalitieakkoord presenteerde. En wat hij ervan vindt dat Leefbaar Rotterdam (10 zetels) samen met tegenpool Denk (4) gaat besturen, met de VVD (6) en D66 (5)?

Dat Leefbaar Rotterdam samen met Denk in het college zit, vindt Buddenberg „prima”. Zelf stemde hij erop. „Geef die partijen een kans”, zegt hij. „Rotterdammers hebben erop gestemd dus dat is ook eerlijk. Zolang de mensen van Denk maar niet gaan beweren dat alleen buitenlandse mensen het zwaar hebben, zegt hij. Want: dat klopt niet. Ook Hollandse mensen hebben het zwaar. Neem zijn dochter van 36 die negen jaar lang in de ellende zat door de toeslagenaffaire. „En ze is geen buitenlander.”

In stadsdeel Feijenoord stemden de inwoners het vaakst op Denk en Leefbaar Rotterdam bij de gemeenteraadsverkiezingen maart dit jaar. 21,6 procent van de bewoners stemde op Denk, 15,4 procent op Leefbaar Rotterdam. Het opkomstpercentage was 33,6 procent. In Charlois, ook op Zuid, stemde 20,3 procent op Leefbaar en 13,9 procent op Denk. In sommige wijken kregen de partijen samen ongeveer de helft van de stemmen.

De partijen staan ideologisch gezien nogal ver van elkaar af. Leefbaar Rotterdam gaf in het verleden vaak af op Denk, die ruimte eiste voor islamitisch onderwijs, halalwinkels en stadswachten mét hoofddoek. Denk vond Leefbaar de partij van „verdelers en afbrekers”. Maar bij de huidige generatie partijleiders overheerst pragmatisme. Het gaat erom wat we voor de Rotterdammers dóen, klonk het bij de presentatie van het coalitieakkoord.

Nu hij er zo eens over nadenkt, zegt Buddenberg, zou het ook fijn zijn als er wat ándere winkels komen. Ja, zegt zijn buurman die naast hem een pilsje drinkt. Neem het rijtje winkels om de hoek. Er zit een Turkse groentewinkel, een Marokkaanse slager, een Surinaamse snackbar. Ik vind nasi op z’n tijd lekker, maar af en toe wil je gewoon een frikandel speciaal.”

Dan gaat de rest van het terras zich met het gesprek bemoeien.

„De huren moeten naar beneden. Ik betaal 650 euro voor een tweekamerwoningkje. Op Zuid!”

„Wat dacht je van 8,5 ton voor een woning in Feijenoord?! 8,5 ton!”

Vraag op straat in Feijenoord wat bewoners vinden van het nieuwe stadsbestuur dan kijken sommige bewoners je verbaasd aan. Nieuw stadsbestuur? Dat hadden ze nog niet meegekregen. Anderen weten het wel en beginnen over de zaken die aangepakt moeten worden. Vooral de hoge kosten voor energie, boodschappen en huren. En parkeerkosten. Weet je wat het kost om hier te parkeren als je naar de markt wil, zegt een Marokkaanse Nederlander die Denk stemde. Hij staat met een groepje mannen aan de rand van de markt te kletsen. „Je bent zo een paar euro kwijt.” Mijn topdag is zondag, zegt Jamal Chaliui (41), die een winkel heeft voor Marokkaanse jurken, djellaba’s, servies en bruiloftsieraden. „Na zes uur ‘s middags is het ook altijd druk. Dan is het vrij parkeren. Als er betaald moet worden, gaat dat klanten kosten.”

Mevrouw Neria Betancourt (60) ergert zich net als vele anderen aan de troep op straat die ze dan regelmatig zelf gaat opprikken. En ze heeft last van het lawaai van met name jongeren die ’s avonds laat tussen de flats hangen waar ze woont. Daar kan ze dan zelf weinig aan doen, behalve vragen of ze weggaan. „Dan gaan ze verderop staan.” Zij hoopt dat het stadsbestuur zorgt voor een jongerensoos die tot ’s avonds laat open is. „Zodat ze daar lekker gaan chillen.”

Over Leefbaar Rotterdam en Denk samen in het stadsbestuur windt niemand zich op. „Ik had die combinatie zelf niet bedacht”, zegt Mohamed Akalai (50) op de Afrikaandermarkt. „Zo lang het goed gaat, gaat het goed.” Zelf stemde hij niet, omdat hij elders was. Meestal stemt hij SP.

Hij eet een bekertje mais met boter en zout die zijn vriend en buurman Mustafa Bay (48) verkoopt. Mustafa stemde de laatste drie verkiezingen op Denk. Ook Bay en Akalai vinden het parkeerbeleid van de gemeente een ramp. Ze hebben al gehoord van plannen om overal betaald parkeren in te voeren tot elf uur ‘s avonds. Op veel plekken ’s dat nu al zo. Bay: „Je gaat even ‘s avonds een koffie drinken bij een vriend en je betaalt vijf euro. Lekker dure koffie. En wat moet je dan? Na elf uur op de koffie?” Ze lachen.

Akalai vraagt zich af hoe Rotterdam gaat vergroenen. „Alle huizen moeten van het gas af en worden geïsoleerd. Hoe gaan mensen dat betalen als ze nauwelijks geld hebben voor brood en groente?”

Trouwens, vervolgt hij, als je de gemeente wil bereiken, is dat onmogelijk. „Als je het klantenservicenummer belt, sta je eindeloos in de wacht. Je moet via internet met je DigiD inloggen om een vraag te stellen. Ze hebben kennelijk geen idee dat veel Rotterdammers dat niet kunnen, geen computer hebben of geen internet. Wat is er vredesnaam mis met ergens naar toe gaan, een nummertje trekken, even wachten en dan met een persoon kunnen overleggen?”

Hoe kijken zij aan tegen de houding van Leefbaar Rotterdam ten aanzien van de islam? In het verkiezingsprogramma staat bijvoorbeeld dat islamitisch onderwijs ontmoedigd moet worden. Terwijl Denk, die veel islamitische Nederlanders als achterban heeft, dat juist de ruimte wil geven. Akalai en Bay denken dat dat wel losloopt. Akalai: „Het is geven en nemen in de politiek.” Bay: „De islam, daar hoor je ze de laatste tijd toch ook helemaal niet meer over?”

Islam? Ook Buddenberg kijkt verbaasd op. Ik heb geen problemen met die mensen hoor. „Er zitten vreemde uitschieters tussen maar die heb je tussen de Hollanders ook.”