N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Drugsmarkt hersteld Door coronamaatregelen daalde de vraag naar de oppeppende drug de afgelopen maanden, met name door het sluiten van nachtclubs en bars, waar cocaïne veelal wordt gebruikt.
Nog nooit werd wereldwijd zoveel coca, het kerningrediënt van cocaïne, geproduceerd als tussen 2020 en 2021. De totale oogst steeg van zo’n 400.000 naar bijna 600.000 hectaren. Dat jaar steeg de productie met 35 procent. Dat blijkt uit een donderdag gepubliceerd rapport van de Verenigde Naties. De daling in vraag en aanbod die tijdens corona werd geregistreerd, is ten einde, zo concluderen de onderzoekers. Door coronamaatregelen daalde de vraag naar de oppeppende drug in 2020 en 2021, met name door het sluiten van nachtclubs en bars, waar cocaïne veelal wordt gebruikt. Die daling werd wat gedempt doordat het thuisgebruik steeg, met name onder jongeren.
Ook het smokkelen van drugs werd bemoeilijkt door het deels stilleggen van het internationale (vlieg)verkeer. Producenten, hoofdzakelijk in Zuid-Amerika, hadden hierdoor moeite hadden met het bereiken van hun wereldwijde afzetmarkten. Met het vervallen van coronamaatregelen kwam ook het internationale cocaïnegebruik én de handel weer op gang. Volgens de onderzoekers heeft de inzakking weinig effect gehad op lange termijntrends. Sinds de zogenoemde ‘cocaine boom’ van de jaren 80 van de vorige eeuw is het gebruik van de drug, op enkele uitzonderingsperioden na, consistent aan het stijgen.
De aanvoer van cocaïne naar de markten in Europa en Noord-Amerika loopt nog altijd veelal vanaf grootproducent Colombia, dat sinds de jaren 80 in meer of mindere mate wordt geteisterd door gewelddadige drugskartels die het munten op politici, rechters, politieagenten en bij vlagen op de bevolking zelf. Maar tegenwoordig groeien productienieuwkomers Bolivia en Peru snel, samen verbouwden ze in 2020 39 procent van alle coca. De cocaproductie steeg in 2021 met zo’n 20 procent. Bovendien zijn er technologische doorbraken geweest in het conversieproces van cocaplant naar pure cocaïne.
Rotterdamse haven
Het aankomstzwaartepunt in Europa is het afgelopen decennium verschoven van het Iberische schiereiland naar Nederland en België. De havens van Rotterdam en Antwerpen spelen een hoofdrol in het drugsmokkelnetwerk, bleek de afgelopen jaren uit grote drugsvondsten. Volgens de onderzoekers is de toegankelijkheid van Nederlandse en Belgische havens essentieel voor de groeiende Europese beschikbaarheid van cocaïne. Het volume onderschepte cocaïne stijgt sneller dan de productie, aldus de onderzoekers. Nog altijd zijn de Mexicaanse kartels de meest prominente spelers in de smokkel van productielanden naar de Verenigde Staten, de grootse cocaïnemarkt ter wereld. Al zijn lokale dealers steeds belangrijker geworden in de daadwerkelijke verkoop aan consumenten.
De grootste spelers zijn al jaren aan het fragmenteren, zoals het Sinaloakartel van de inmiddels gearresteerde Joaquín „El Chapo” Guzmán, dat in 2012 goed was voor 40 tot 60 procent van de internationale drugshandel. Hoeveel hun marktaandeel nu bedraagt is onduidelijk, maar dat delen van de organisatie zijn afgesplitst is helder. Over de linie zijn schakels in de cocaïneketen steeds gespecialiseerder geworden, onder meer door die fragmentatie; verschillende organisaties produceren, smokkelen en verkopen het product. Doorgaans ligt de grootste marge in het smokkelen en verkopen van de drug, de meest risicovolle activiteiten. Cocaïneproducenten kregen in 2022 zo’n 1.500 euro per kilo, die in Noordwest-Europa voor 50 tot 60.000 euro wordt verhandeld.