Borstkankerbehandeling kan prettiger en goedkoper met minder medicijn

De huidige borstkankerbehandeling bestaat uit antihormonale therapie, waarbij patiënten pillen moeten slikken. Dat wordt gecombineerd met een ander medicijn, de zogeheten CDK4/6-remmers. Die moeten de groei van kankercellen afremmen.

Vrouwen met hormonale borstkanker krijgen deze combinatie direct voorgeschreven bij de eerste behandeling. Borstkankerpatiënten kunnen meerdere behandelingen ondergaan na zo'n eerste behandeltraject. Artsen kijken steeds hoe effectief de medicijnen zijn en of ze iets moeten aanpassen om de behandeling beter te laten werken.

Maar de artsen denken dat de eerste behandeling net zo goed kan werken zonder dat ze direct een remmer voorschrijven. "De CDK4/6-remmer is een duur medicijn, omdat het nog niet zo lang op de markt is", vertelt Agnes Jager, medisch oncoloog aan het Erasmus MC. "De remmer is ook een krachtig middel dat tot nare bijwerkingen kan leiden als bloedarmoede, vermoeidheid, diarree en een laag afweersysteem."

Daarom wilden de onderzoekers weten of ze de CDK4/6-remmer pas later in het behandeltraject konden voorschrijven. Daardoor heeft de patiënt minder last van bijwerkingen. De artsen denken ook dat de behandeling korter kan duren wanneer ze de remmer pas later voorschrijven, wanneer blijkt dat antihormonale therapie niet goed genoeg werkt.

De artsen hebben nu aangetoond dat die nieuwe aanpak minstens net zo effectief is als de bestaande behandeling. Van de vrouwen die in deze studie de standaardbehandeling kregen, had 42 procent meer bijwerkingen dan de vrouwen die de nieuwe behandeling kregen.

Daarnaast gebruikten vrouwen die direct met de remmer begonnen in combinatie met antihormonale therapie het middel zo'n 16,5 maanden langer dan vrouwen die pas later aan de remmer begonnen. Patiënten die een CDK4/6-remmer innemen, moeten vaker naar het ziekenhuis voor controle en het bijstellen van de dosering. Daardoor kan de behandeling ook langer duren dan nodig en wordt die ook duurder.

"De belangrijkste ontdekking is dat het combineren van de remmer met antihormonale therapie bij de eerste behandeling niet beter werkt tegen borstkanker dan wanneer je de remmer pas later voorschrijft", zegt Jager. "Dat betekent dat we de CDK4/6-remmer dus net zo goed later in het behandeltraject kunnen voorschrijven."

Alleen al deze studie met ruim duizend patiënten bespaarde zo'n 25 miljoen euro aan zorgkosten. Als deze aanpak de nieuwe standaard wordt, verwachten artsen dat het een kostenbesparing kan opleveren van 50 miljoen euro per jaar. "En omdat het om medicijnen gaat die artsen al voorschrijven, kunnen we deze behandeling in Nederland per direct de nieuwe standaard maken", stelt Jager.

Toch is niet iedereen in de medische sector even enthousiast over de studie, merkt de oncoloog op. "Aan het begin van het onderzoek kregen we veel berichten van farmaceutische bedrijven die hier niet zo blij mee waren."

Als artsen de remmers pas later voorschrijven en de borstkankerbehandeling korter wordt, kunnen die bedrijven er minder geld aan verdienen, legt ze uit. "Maar nadat we de resultaten hadden bekendgemaakt, kregen we felicitaties van sommige bedrijven. Dat is wel sympathiek van ze."

"Het bijzondere aan deze studie is dat alle ziekenhuizen in Nederland hieraan hebben meegedaan", zegt Noor Wortelboer, arts-onderzoeker bij het Erasmus MC.

"We hebben de onderzoeksresultaten onlangs gepresenteerd op een congres in de Verenigde Staten. Ook daar zijn ze enthousiast, omdat het zoveel kostenbesparingen oplevert en meteen kan worden toegepast."

Volgens Wortelboer zien ook andere landen mogelijkheden in de nieuwe aanpak van hormonale borstkanker. Zo zouden artsen en zorgverzekeraars in Zuid-Amerika de behandeling willen overnemen.

Het onderzoek loopt nog steeds. De artsen willen de data uit deze studie gebruiken om andere medische vragen te beantwoorden. Daarnaast denken ze dat de onderzoeksaanpak ook toepasbaar is op andere medicijnen die al op de markt zijn.

We zijn benieuwd naar je mening over dit artikel. Klik hier om je feedback achter te laten in een korte vragenlijst van een minuut.