Rechtbanktekenaar Adrien Stanziani uit Den Bosch krijgt steeds vaker het verzoek om verdachten minder realistisch te tekenen. Niet van verdachten of hun advocaten, maar van rechters en media. “Ik vind het gek. Rechters moeten zich niet bemoeien met ons vak”, zegt de 30-jarige tekenaar.
Met zijn digitale potlood in de hand, gluurt Adrien van achter zijn iPad naar de verdachte. In de rechtbank in Breda tekent hij in opdracht van Omroep Brabant een man die terechtstaat voor dubbele verkrachting en moord.
Voordat de rechtszaak begint, vraagt de rechter Adrien om de verdachte minder fotorealistisch te tekenen. Waarom, weet hij niet. “Dat een verdachte niet gefotografeerd of gefilmd mag worden is duidelijk, daarom zijn er tekenaars”, zegt de rechtbanktekenaar. “Ik vind het gek dat een rechter zoiets vraagt. Het is censuur op censuur. Daarom luister ik er vaak niet naar.”
Of een verdachte wel of niet fotorealistisch te getekend, is voor Adrien niet het belangrijkste. “Ik wil met mijn tekening vertellen wat er gebeurt in de zaal.” Dat doet hij door de lichaamshouding, kleding en uiterlijke verzorging van verdachten duidelijk naar voren te laten komen in zijn tekeningen. “Daarmee laat je zien of iemand zijn best heeft gedaan om goed voor de dag te komen. En lichaamstaal zegt natuurlijk heel veel over hoe een verdachte zich gedraagt tijdens zijn zaak.”
Niet alleen rechters, maar ook sommige media worden steeds voorzichtiger met de herkenbaarheid van verdachten op rechtbanktekeningen. De 30-jarige tekenaar maakte het een paar weken geleden nog mee na een zitting in de Bredase rechtbank.
De verdachte was niet fysiek in de zaal aanwezig, maar via een videoverbinding vanuit de gevangenis. “Ik kon de verdachte recht aankijken in zijn gezicht. Dat is vrij ongebruikelijk, maar ik zit in de zaal met één opdracht en dat is de verdachte in beeld brengen, dus dat doe ik. Ik kan alleen tekenen wat ik zie.”
Een paar uur later staat is de tekening van een norse kale man met zijn bril op het puntje van zijn neus af. “Mijn opdrachtgever wilde later dat de verdachte op de tekening werd geanonimiseerd, omdat hij te herkenbaar was. We hebben samen besloten om de man te blurren”, zegt hij. Want Adrien snapt het verzoek wel. “Ik besef me dat het verdachten en nog geen veroordeelden zijn.”
“Soms willen verdachten mijn tekening kopen.”
Maar vaak vinden verdachten en hun advocaat het niet zo’n probleem als ze herkenbaar in beeld worden gebracht. “Je zou het niet denken, maar sommige mensen zijn juist blij met mijn tekeningen”, zegt hij met een grijs. “Soms willen advocaten en zelfs verdachten mijn tekening na afloop kopen.”
Adrien is van plan om gewoon door te gaan met het realistisch tekenen van verdachten. Hoewel het na vijf jaar als rechtbanktekenaar nog steeds een beetje spannend kan zijn. “Het blijft wel schrikken en zelfs een beetje intimiderend als het een berucht iemand is. Vooral als ze over hun schouder recht in je ogen kijken. Maar ik laat mij nooit leiden door angst en blijf doorgaan met mijn werk.”