AD Rotterdam | Wereldberoemde kunstenaar Ai Weiwei komt naar Rotterdam

Dit artikel is afkomstig uit het AD Rotterdams Dagblad. Elke dag verschijnt een selectie van de beste artikelen uit de kranten en tijdschriften op NU.nl. Daar lees je hier meer over.

Curator Charlotte Martens van de Kunsthal zag In Search of Humanity vorig jaar in het Weense Albertina Modern museum. "Ik wist gelijk: dit is zo bijzonder, dit moeten we in Nederland en met name in Rotterdam ook hebben. We zijn heel trots dat we deze tentoonstelling aan het grote publiek kunnen laten zien."

Voor degenen die hem niet kennen: Ai Weiwei (66) is een van de meest toonaangevende kunstenaars van dit moment. In de kunstwereld wordt hij vergeleken met grootheden als Damien Hirst − bekend van de diamanten schedel − en Jeff Koons. Hij is behalve artiest ook mensenrechtenactivist en bijzonder kritisch op de Chinese overheid. Vanaf zaterdag zie je in de Kunsthal maar liefst 120 werken van zijn hand, verdeeld over twee gigantische hallen. Ze tonen een overzicht van zijn oeuvre vanaf begin 1980 tot nu.

In Search of Humanity biedt voor iedereen wat wils: van doorgewinterde kunstliefhebbers tot mensen die zelden musea bezoeken. "Zijn werk is in eerste instantie vooral leuk en bijzonder om te zien", vertelt Martens. "Hij combineert alle disciplines met de meest uiteenlopende materialen: van legoblokjes, foto's en films tot hout, brons en keramiek. Maar wie zich een beetje in de achtergrond van deze kunstenaar verdiept, ontdekt al snel verschillende boodschappen en lagen in zijn werk. Iedereen ziet er weer iets anders in. Het biedt genoeg stof tot nadenken."

Zo toont de Kunsthal Rotterdam het wereldberoemde Sunflower Seeds. Een veld van zeker 1000 kilo met de hand beschilderde porseleinen zonnebloempitten. Niet alleen fraai om te zien, de pitjes staan ook symbool voor de Chinese bevolking. Zo verwees Mao Zedong, voormalig leider van de Chinese Communistische Partij, naar zijn onderdanen die 'zijn bewegingen als zonnebloemen volgden'; hij was hierdoor zelf zo machtig als de zon.

Een rode draad in het oeuvre van Ai Weiwei is zijn jeugd en − daaruit voortvloeiend − zijn kritiek op autoritaire systemen. Zijn vader, dichter Ai Qing, werd in 1958 door communisten als rechts beschouwd en met zijn gezin verbannen naar een uithoek van China. Begin jaren tachtig vertrok Ai Weiwei naar Amerika voor een opleiding als filmmaker.

In New York maakte hij kennis met werk van Andy Warhol en Marcel Duchamp. Deze invloeden verwerkt hij in zijn kunst, bijvoorbeeld met popart-achtige afbeeldingen van Mao Zedong. China beschouwt Ai Weiwei nog steeds als dissident vanwege zijn niet aflatende kritiek op het land.

Welke werken mag je absoluut niet missen? Behalve Sunflower Seeds tipt Martens in elk geval Forever Bicycles, een sculptuur van stuurloze fietsen. De kunstenaar toont dat je niet zelf bepaalt waar je naartoe fietst. Tegelijkertijd verwijst hij ermee naar het Chinese regime.

Ook 81 is zeer de moeite waard, aldus Martens. "In dit werk bouwde Ai Weiwei de gevangeniscel na waarin hij in 2011 voor 81 dagen zat opgesloten in China na kritiek op de overheid. Het gemaakt op een schaal van een-op-een. Heel indrukwekkend om te zien."

Ook het beroemde Snake Ceiling ontbreekt niet, een gigantische sculptuur van een slang, bestaande uit rugzakjes. Deze staan symbool voor de vijfduizend leerlingen die zijn omgekomen tijdens de aardbeving van 2008 in Sichuan. De kunstenaar wil met zijn werk voorkomen dat we gewend raken aan wat we allemaal in het nieuws lezen of horen, aldus Martens. "Hij houdt ons echt een spiegel voor."

Bezoekers die de tentoonstelling als eerste willen zien, schuiven zaterdag aan bij een openingsontbijt waar een curator van de Kunsthal Rotterdam vertelt over het werk van Ai Weiwei. Kaartjes kosten 16,50 euro.

De tentoonstelling Ai Weiwei. In Search of Humanity is van 30 september 2023 tot en met 3 maart 2024 te zien in de Kunsthal.