Door onze nieuwsredactie
Het is weer zover: vannacht gaat de klok een uur vooruit. Wie elke dag op hetzelfde tijdstip opstaat, slaapt hierdoor een uurtje minder. Maar waarom is de zomertijd ooit ingevoerd?
De klok gaat in de nacht van zaterdag op zondag een uur vooruit. Om 2.00 uur gaat de klok naar 3.00 uur. Daarmee ruilen we een uur slaap in voor wat extra zonlicht.
In de herfst - dit jaar in de nacht van 27 op 28 oktober - gaan we weer terug naar de wintertijd. Voor wie moeite heeft met het onderscheid is er een bekend ezelsbruggetje: in het vóórjaar gaat de klok vóóruit.
De zomertijd was bedoeld om energie te besparen. De tijdsverandering werd in 1977 ingevoerd tijdens de oliecrisis. Energie was in die tijd duur en schaars, waardoor we minder moesten verbruiken.
De Nederlandse regering besloot daarom de klok een uur vooruit te zetten. De achterliggende gedachte: hierdoor is het langer licht en kunnen we dus besparen op verlichting.
Het was niet de eerste keer dat de klok werd verzet. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd de zomertijd ook al eens ingevoerd. Toen met het idee dat er minder kolen gebruikt zouden worden. Het bleef toen bij één jaar.
Er is ook verzet tegen het tussentijds verzetten van de klok. Een uur minder slaap blijft namelijk niet zonder gevolgen. Door de tijd te verzetten, gaan we tegen ons biologische ritme in. Hierdoor kan je moeilijk in slaap vallen, of juist de volgende dag vermoeider zijn. Dit kan dus slecht zijn voor de gezondheid.
Het RIVM bevestigde dit toen het ministerie van Binnenlandse Zaken het onderzocht in 2019. Het instituut pleit daarom voor de wintertijd als standaardtijd. Uit het onderzoek blijkt ook dat er twijfels zijn over de vraag of de maatregel wel echt tot energiebesparing leidt. Verder kan langer licht in de zomer tot meer druk op de natuur leiden.
Aan de andere kant bieden andere smaken ook voordelen. Zo zou een permanente zomertijd goed kunnen zijn voor de verkeersveiligheid. Ook zijn er sectoren die het liefst alles bij het oude laten; de luchtvaart wil zo een logistieke puzzel vermijden.
Een besluit over de zomertijd laat op zich wachten. De afgelopen jaren werd steeds vaker gesproken over afschaffing van de zomertijd, vanwege de potentiële negatieve gevolgen.
Brussel kwam in 2018 met een voorstel daarvoor en het Europees Parlement schaarde zich hier in 2019 achter. Sindsdien bleef het stil. De Europese Raad, die bestaat uit de leiders van de EU-landen, is het nog altijd niet eens.
Volgens de EU was er door Brexit, de coronapandemie en de oorlog in Oekraïne te weinig tijd om knopen door te hakken. Maar de tijdkwestie lijkt ook zonder dergelijke crises niet al te hoog op de politieke agenda te staan.
