En dat is interessant, zeker nu de verhoudingen in de Eerste Kamer dusdanig veranderd zijn na de Provinciale Statenverkiezingen van vorige week. Het kabinet is voor een meerderheid op links in de Eerste Kamer niet alleen afhankelijk van de PvdA en GroenLinks: ook Volt en PvdD hebben goede kaarten.
‘Wetenschappers waarschuwen dat de natuur veel sneller en fundamenteler hersteld moet worden’
Naast goede kaarten hebben beide partijen ook duidelijke eisen. Zo noemt PvdD-leider Esther Ouwehand het belangrijk dat er wordt gedaan wat nodig is. 'Wetenschappers waarschuwen dat de natuur veel sneller en fundamenteler hersteld moet worden', zegt ze. 'Het bijkomende voordeel daarvan is dat je sneller uit de crisis komt waar we nu in zitten.'
2025
Ze deelt dan ook het standpunt van BBB en het CDA dat de deadline van 2030 niet heilig is, maar in tegenstelling tot die partijen roept Ouwehand juist op tot een verscherping van de deadline. 'In 2025 moet er al behoorlijk wat stikstof gereduceerd zijn, de wet moet dus aangescherpt', vervolgt ze. 'Ook vinden we het belangrijk dat boeren beter worden geholpen met omschakeling naar duurzame landbouw.' Ze noemt het juist in het belang van de boeren om vaker te kiezen voor duurzame landbouw. 'Wat ons betreft mogen ze niet nog een keer aan de Rabobank worden uitgeleverd met allerlei stalsystemen waar nieuwe leningen voor moeten worden ingeroepen.'
Lees ook | Drama coalitie aanstaande: 'Politieke relevantie Eerste Kamer neemt toe'
Ouwehand tovert het jaartal 2025 niet uit een hoge hoed. Ze stelt dat die vervroeging nodig is om te voorkomen dat natuurgebieden die het kwetsbaarst zijn definitief omvallen. Daarnaast is het volgens Ouwehand verstandig om nu te kiezen voor natuurherstel, omdat het nodig is voor schoon water en een gezonde bodem. 'Boeren hebben dat ook nodig voor voedselproductie op de lange termijn.'
'Niet meer op de rem'
Ze krijgt deels bijval van Volt-voorman Laurens Dassen, die het vooral belangrijk vindt dat de politiek zo snel mogelijk aan de slag gaat en dat er 'niet weer op de rem getrapt wordt'. 'Daar zit mijn zorg. We hebben dit probleem de afgelopen 40 jaar al vooruit geschoven, ten koste van alle boeren die er de dupe van zijn geworden', aldus Dassen. 'Want onder druk van de lobby en de politiek moest alles alsmaar groter en efficiënter.'
Lees ook | D66 over stikstofdossier: 'Bij stilstand doen we niet meer mee'
Nu de transitie gemaakt móet worden, maakt Dassen zich juist zorgen over een verergering van de problematiek. 'Als we het weer vooruit blijven schuiven, worden de problemen alleen maar groter ben ik bang', zegt hij. 'De natuur moet hersteld worden, dat is het doel. Daar moet men mee aan de slag. De provincies wachten juist op Den Haag, dus ik roep ze op om die wet er zo snel mogelijk doorheen te krijgen, zodat provincies aan de slag kunnen.'
Loslaten
Volgens politiek verslaggever Leendert Beekman lijkt het er dan ook op dat het jaartal van 2030 langzaam onder druk begint te komen, 'want er is veel onrust', zegt hij. 'Onder meer in de achterban van de coalitiepartijen, al horen we niet zoveel van de ChristenUnie.'
Hij stelt echter wel dat het bij het CDA rommelt en dat de achterban van D66 van plan is om de partij aan de verkiezingsbelofte te houden. 'En ook premier Mark Rutte neemt langzaam afstand van 2030', aldus Beekman. 'Hij zegt in feit dat er misschien wat losser omgegaan kan worden met het jaartal 2030 dan dat we tot nu toe gedaan hebben.'
Lees ook | Rutte heeft alleen maar last van links
De uitspraken van Rutte lijken tot vreugde te leiden bij het CDA, maar volgens Beekman liggen ze er bij D66 wakker van. 'Zij willen juist vasthouden aan 2030', concludeert hij. 'Dus het is een ijkmoment voor over twee of vijf jaar. En dan maar verder kijken.'
