Foto: ANP
Institutioneel racisme is niet hetzelfde als rassenhaat, benadrukt staatssecretaris Marnix van Rij (Fiscaliteit en Belastingdienst). De ministerraad bespreekt woensdag zijn voorstel om te erkennen dat de fiscus zich op bepaalde punten schuldig heeft gemaakt aan institutioneel racisme. Maar hij weet ook dat dit gevoelig ligt, omdat veel mensen geen verschil zien met racisme als ideologie.
Van Rij verwijst naar een definitie die is aangereikt door het College voor de Rechten van de Mens. Hij maakt daaruit op “dat er onbewust, onopzettelijk, structureel sprake kan zijn van gedragingen in een organisatie, waarbij er toch groepen anders behandeld worden dan andere”. Dat is “echt iets anders” dan het bewust uitsluiten van mensen op basis van ras, afkomst of religie, aldus de bewindsman.
De Belastingdienst gebruikte jarenlang een omstreden systeem om fraudeurs op te sporen. Uit onderzoek van PwC bleek dat mensen met een “niet-westers voorkomen” strenger gecontroleerd werden. Ook nationaliteit, leeftijd en bijvoorbeeld donaties aan moskeeën speelden mee. Van Rij heeft al erkend dat die bevindingen ernstig zijn, en noemde de criteria “verwerpelijk” en “discriminatoir”. Toch sprak hij nog niet uit dat er sprake was van institutioneel racisme.
Haagse ingewijden bevestigden eerder dat het gevoelige onderwerp woensdag wordt besproken in de ministerraad. Het kabinet discussieerde er al eerder over maar kwam er toen niet uit, onder meer omdat het benoemen van racisme juridische, financiële en andere consequenties kan hebben. Ook gevoeligheden rond het begrip racisme zouden overeenstemming nog in de weg staan.
