‘Stranger Things 4’ is spectaculair, maar ook onevenwichtig

Recensie Media

Fans van Stranger Things moesten veel geduld hebben. Het vorige seizoen van de serie over een nerdy groepje kinderen en hun avonturen met glibberige monsters in het Amerikaanse plaatsje Hawkins werd bijna drie jaar geleden gelanceerd. Het maken van een grote productie vol met visuele effecten duurt sowieso lang, maar de coronacrisis rekte de wachttijd nog verder op. De bedenkers, broers Matt en Ross Duffer, compenseren de lange afwezigheid door uit te pakken met het grootste en meest spectaculaire seizoen tot nu toe. Die aanpak gaat wel ten koste van de oorspronkelijk charme.

Het lukte de Duffers tot nu toe om een goede balans de vinden tussen de verschillende ingrediënten van hun serie: horror, humor, sciencefiction en popcultuurverwijzingen naar de jaren tachtig -– de tijd waarin de serie zich afspeelt. De nieuwe afleveringen zijn een stuk serieuzer van toon en bevatten zeker voor jongere kijkers een paar echte gruwelmomenten. Ook verliezen de makers zichzelf een beetje in het verhaal met een cast die eigenlijk te groot geworden is.

De reeks wordt voor het eerst opgesplitst in twee delen en de gangbare speelduur van tv-afleveringen wordt flink opgerekt: de nieuwe afleveringen in de eerste seizoenshelft duren rond de 75 minuten, het slotstuk zelfs 98 minuten. Het is begrijpelijk dat Netflix die ruimte biedt: Stranger Things is nog steeds een van de grootste hits van de streamingdienst. Het bedrijf, dat onlangs voor het eerst in tien jaar abonnees verloor, kan wel een succesje gebruiken. Hoe meer Stranger Things, hoe beter, zal waarschijnlijk de gedachte geweest zijn. Maar in dit geval zou less is more een beter idee zijn. „Geen enkele goede film duurt te lang”, stelde de legendarische filmcriticus Roger Ebert ooit al eens. Hetzelfde geldt voor series en daarom is de lange speelduur niet per se een slecht idee, maar dan moet je die tijd wel op een zinvolle wijze gebruiken.

Lees ook: Groot en griezelig spektakel in Stranger Things 3

In het eerste seizoen was alles nog simpel en overzichtelijk. Na de vermissing van het jongetje Will Byers raakten zijn vrienden verzeild in een spannend en griezelig avontuur met een monster uit de Upside Down (een andere dimensie). Ze kregen hulp van Eleven, een mysterieus meisje met superkrachten. Zij werd uiteindelijk geadopteerd door politiechef Jim Hopper. Hij leek zich in het laatste seizoen op te offeren tijdens een laatste strijd tegen het kwaad van de Upside Down.

Het is inmiddels 1986 en de kinderen zitten op de middelbare school. De groep is uit elkaar gevallen. Eleven, nu Jane genaamd, zit met een aantal andere personages in Californië, terwijl het andere deel van de groep nog steeds in Hawkins zit. Een nieuwe dreiging zorgt ervoor dat iedereen weer aan de slag moet. Een monster met de naam Vecna maakt slachtoffers in Hawkins door trauma’s van zijn slachtoffers te gebruiken. Hopper blijkt ondertussen nog steeds te leven, maar zit gevangen zit in een Russisch strafkamp. Door de personages op deze manier van elkaar te scheiden en elk hun eigen zijpaden te geven, heeft het seizoen minder focus.

Vroeger was alles veel makkelijker, concludeert Steve Harrington, een van de hoofdpersonages, op een gegeven moment. Hij verwijst naar de relatief simpele bestrijding van monsters in eerdere seizoenen („We hadden dat meisje, ze had superkrachten”). Nou gaat Steve vaak wat kort door de bocht, maar als commentaar op de steeds gecompliceerdere ontwikkelingen in Stranger Things klopt zijn analyse wel. De Duffers moeten veel meer lijntjes en personages bijhouden en dat blijkt een lastige opgave. Sommige elementen werken nog steeds: de scènes met overblijvers in Hawkins, onder wie de guitige Dustin en de ietwat chaotische Robin, werken het best. Hier zijn ook de beste grappen en de leukste popculturele verwijzingen te vinden (de muziek van Kate Bush speelt een belangrijke rol). Helaas gaat de vaart er tijdens andere momenten te vaak uit: vooral de ontwikkelingen met Hopper zijn traag en frustrerend. Gelukkig komt het seizoen uiteindelijk in een hogere versnelling. In de zevende aflevering gaan alle remmen los en worden we eraan herinnerd waarom de serie zo’n sensatie werd.