N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Recensie Muziek
Jubileum De tournee ging grotendeels niet door, maar in het Muziekgebouw speelde topensemble Calefax toch het jubileumprogramma ‘35 vette jaren!’.
Donderdag 21 november 1985. Het is een datum die vetgedrukt in iedere muziekgeschiedenis zou moeten staan. In de Amsterdamse IJsbreker brengen vier schooljongens die avond een nieuw houtblazersstuk van componist Willem van Manen in première. Hun leraar Duits klust voor de gelegenheid bij op klarinet. ’s Werelds eerste rietkwintet is geboren.
Inmiddels is rietkwintet Calefax een begrip. Met weergaloos spel, interdisciplinaire concertformats en een uniek repertoire van honderden bewerkingen en opdrachtcomposities groeide het vijfmanschap de afgelopen decennia uit tot een van de Nederlandse topensembles. Ook buiten de landsgrenzen is Calefax gekend: de markante bezetting van hobo, saxofoon, klarinet, fagot en basklarinet vond wereldwijd navolging; van Spanje tot Amerika.
35 vette jaren! heet het jubileumprogramma waarmee Calefax de afgelopen weken door het land had moeten trekken. Voor het laatst met klarinettist Ivar Berix, die na 33 jaar afscheid neemt, om zich op eigen projecten te richten. Het liep anders. Door de aangescherpte coronamaatregelen werd de tournee grotendeels geannuleerd. Des te bijzonderder dat het slotconcert in het Muziekgebouw woensdag tóch door kon gaan, zij het voor een select live publiek van slechts dertig genodigden.
De Calefax-leden zullen een feestelijker voorstelling hebben gehad van hun zevende lustrum. En toch: de intieme setting van een handjevol luisteraars, bijna bij de musici op het podium, matchte wonderwel bij de persoonlijke opzet van het programma. Noem het een muzikale terugblik, opgehangen aan vijf stukken die voor de Calefaxers een bijzondere betekenis hebben. In raak getroffen mini-docu’s van filmmaker Bowie Verschuuren gaven de heren tekst en uitleg bij hun keuze.
Neem Leos Janáceks Op een overwoekerd pad. Als tiener draaide fagottist Alban Wesly de pianostukjes grijs. Toen hij ontdekte dat Janácek zijn noten oorspronkelijk voor harmonium schreef, maakte hij voor Calefax een blazersbewerking. Fijnzinnig handwerk, zo bleek woensdag, voorzien van een even geraffineerde uitvoering.
Hoboïst Oliver Boekhoorn herinnerde zich een Frans zomerfestival met muziek van renaissance-componist Johannes Ockeghem. Dat de langgerekte vocale lijnen van diens Salve, regina zich ook prima laten blazen, bleek uit een arrangement van saxofonist Raaf Hekkema, met mooi kleurende dubbelingen van hobo en sopraansaxofoon.
Voor Hymns for Private Use van de New Yorkse componist Nico Muhly deelde Calefax het podium met de uitstekend zingende Katrien Baerts. De eigentijdse hymne-cyclus was de keuze van scheidend klarinettist Ivar Berix, die na een meeslepende uitvoering van Bachs Fantasia en Fuga in g-klein (bewerking Jelte Althuis) werd toegesproken door een zichtbaar geëmotioneerde Alban Wesly.
Als toegift speelde Calefax Istanbul, Istanbul olali, een Turks liefdeslied vol van afscheid, dat Hekkema speciaal voor Berix arrangeerde. In de doorvoelde uitvoering getuigde elke maat van de ijzeren band die 33 jaar samen musiceren smeedt.
