Netherlands
This article was added by the user . TheWorldNews is not responsible for the content of the platform.

PZC | Wilko werd geboren in een 'doorgangshuis' en bij zijn moeder weggehaald

Na zijn geboorte werd Wilko Vermuë meteen weggehaald bij zijn moeder. Hij was 'ongewenst'. Het beïnvloedt nog steeds zijn leven. Wilko speelt nu zichzelf in de voorstelling Moederskind.

Dit artikel is afkomstig uit PZC. Elke dag verschijnt een selectie van de beste artikelen uit de kranten en tijdschriften op NU.nl. Daar lees je hier meer over.

De roemruchte geschiedenis van geboortekliniek Moederheil in Breda werd lang verzwegen, maar krijgt de laatste tijd steeds meer aandacht. In het gebouw werden veel kinderen op 'normale wijze' geboren. Maar er was - tot in de jaren zeventig - ook een vleugel waar vrouwen die ongewenst zwanger waren, terecht konden. Ze moesten er vaak meteen hun kind afstaan en zagen dat in veel gevallen nooit meer terug. Eén van hen was de moeder van Wilko Vermuë. De inwoner van Ovezande werd daardoor een 'afstandskind'.

"Mijn moeder was tijdens de zomervakantie van 1967 op een camping in Cadzand-Bad zwanger geraakt", vertelt Wilko. "Ze heeft dat meer dan acht maanden geheim kunnen houden, tot haar moeder erachter kwam." Dat zorgde voor paniek. Het kind houden was geen optie. En dus werd het zwangere meisje naar Breda vervoerd, waar ze beviel van Wilko. Die werd vervolgens geadopteerd door een echtpaar uit Borssele. "Ergens in mijn lagere schooltijd hebben ze me verteld dat ik niet van hen was." 'Een Sinterklaas-bestaat-niet-ervaring in het groot', noemt hij dat moment. "Je hebt het gevoel jarenlang voorgelogen te zijn. Het was een enorme klap. Maar tegelijkertijd ging je ook gewoon op dezelfde manier verder. Je moest wel. Alles ging gewoon door."

Geen behoefte aan verder contact

Wilko kent het verhaal deels doordat hij zijn biologische moeder ontmoette. "Dat was in 2006. Haar naam bleek gemakkelijk te achterhalen. Ik wist snel waar ze woonde - in een Zeeuws dorp. Ik dacht: zal ik aanbellen, de pastoor of de huisarts in het dorp aanspreken?" Uiteindelijk schakelde Wilko stichting Fiom in. Die helpt mensen wanneer ze vragen hebben over hun afstamming. "Die hebben bemiddeld. Uiteindelijk stemde mijn moeder in met een ontmoeting." Ze bleek geen behoefte te hebben aan verder contact. "Ze wilde niet dat haar omgeving het te weten kwam. Jammer natuurlijk, maar ik was in elk geval blij dat ik nu wist wie ze was. Daarvóór dacht ik bij elke vrouw van haar leeftijd: zou dat misschien mijn moeder zijn?"

De gang van zaken in Moederheil - en ook in veel soortgelijke 'doorgangshuizen' - is in onze tijd onvoorstelbaar. Wilko vindt dat ook, maar hij plaatst wel een nuance. "Veel mensen die aan dat hele proces meewerkten, dachten echt dat dit een goede manier was. De schaamte voor veel van de moeders was groot, zelf het kind opvoeden kon niet. En voor de kinderen werd een ander thuis gezocht, waar ze wél welkom waren. Het werd als een win-win gezien."

Een winnend lot

In de praktijk was er echter vaak sprake van lose-lose, constateert Wilko. Vaak kampen zowel moeder als kind de rest van hun leven met lichamelijke en psychische gevolgen. Bij hemzelf valt het mee: hij kwam dan ook goed terecht. "Eigenlijk had ik een winnend lot. Ik heb best een fijne jeugd gehad. Maar veel mensen die in zo'n doorgangshuis geboren zijn, kampen met een vroegkinderlijk trauma. Ze zaten soms nog jaren in een instelling of gingen van pleeggezin naar pleeggezin. Die hebben nooit de kans gekregen zich te hechten."

Dat levert problemen op. "Mensen kunnen geen relaties aangaan, hun baan niet vasthouden, zijn depressief..." Wilko zag het ook dichtbij. "Mijn broer was ook geadopteerd. Die was enorm opstandig, kon het volstrekt niet vinden met mijn adoptieouders. Hij is op zijn dertiende naar een internaat gestuurd door mijn ouders. Dat lijkt hard, maar voor mijn broer bleek het achteraf een grote opluchting."

Wilko Vermuë tijdens repetities voor de voorstelling.

Wilko Vermuë tijdens repetities voor de voorstelling.
Wilko Vermuë tijdens repetities voor de voorstelling.

Wilko Vermuë tijdens repetities voor de voorstelling.

Foto: Rob ten Broek

Hoewel Wilko zijn leven aardig op de rails had, knaagde het wel dat hij zijn vader niet kende. "Toen ik ruim twintig jaar geleden zelf kinderen kreeg, werd dat gevoel heel sterk. Ik ben toen gaan zoeken." Hij schakelde media en onderzoekers in, maar hij kwam nauwelijks verder. "Het is erg lastig. Mijn biologische moeder zei dat ze niets over hem wist, zelfs geen voornaam. En mijn vader weet natuurlijk niet van mijn bestaan af." Een bizarre gedachte, vindt Wilko. "Die zin geeft me koude rillingen, elke keer als ik 'm uitspreek."

Een unieke kans om een stukje historie te laten zien

Wilko zette de afgelopen tijd sociale media in, met name Facebook. Het bracht hem in contact met de makers van de voorstelling Moederskind, die de situatie in het vroegere Moederheil als uitgangspunt heeft. "Ze vroegen of ik mee wilde spelen, om mijn eigen verhaal te vertellen. Ik heb wel getwijfeld. Ik ben niet iemand die erg op de voorgrond wil. Maar ik besefte ook: dit is een unieke kans om deze kant van de Nederlandse geschiedenis te laten zien. Heel veel mensen kennen deze verhalen niet. Terwijl er zeker vijftienduizend kinderen op deze manier geboren en afgestaan zijn. Een heleboel van hen lopen nog rond."

Moederskind is geen standaard toneelstuk. De teksten en de scènes zijn gebaseerd op interviews met afstandskinderen uit heel Nederland, en ook dansers spelen een belangrijke rol. Naast Wilko spelen nog drie mensen mee die geboren werden in Moederheil. Maar het stuk richt zich niet alleen op het reilen en zeilen in de kliniek. "Het gaat over mensen die ongevraagd verplaatst worden, en wat dat met je doet." Wilko gebruikt de term 'stuurloos'. "Als je niet weet waar je vandaan komt, heb je geen vertrekpunt. Een bepaalde basis ontbreekt. Daar loop je steeds tegenaan."

Het stuk wordt vanaf vrijdag negen keer opgevoerd in de tuin van het voormalige Moederheil, dat is afgebroken. "Het speelt dus op mijn geboortegrond. Heel bijzonder." Wilko kijkt ernaar uit, maar hij beseft ook dat alle indrukken veel emoties naar boven halen. "Ik heb in het verleden al gemerkt: als ik er heel intensief mee bezig ben, kan ik er toch wel last van krijgen. Het gaat in golfbewegingen. Het sowieso altijd wel ergens in je hoofd." Aan de andere kant werkt het juist ook therapeutisch, geeft hij aan. "Alleen al het contact met de drie lotgenoten is leerzaam en waardevol. Het doet me beseffen dat het allemaal erger had kunnen zijn."