Door onze nieuwsredactie
Het is belangrijk dat politieagenten zich bij het vragen naar persoonsgegevens bewust zijn van de zwaarte van dit middel. Dat schrijft de politie donderdag in een verklaring naar aanleiding van een rapport van Amnesty International.
In het rapport schrijft de mensenrechtenorganisatie dat de Nederlandse politie gebruikmaakt van "ongeoorloofde surveillance van vreedzame demonstranten". Zo zouden agenten geregeld "onrechtmatige ID-controles" uitvoeren om te achterhalen wie een demonstrant is. Hierdoor voelen betogers zich soms geïntimideerd, zei de organisatie.
"Als mensen zich geïntimideerd voelen, dan is dat een ongewenst effect van ons optreden", schrijft de politie. Die noemt het demonstratierecht een belangrijk onderdeel van de Nederlandse rechtsstaat. De politie benadrukt dat het de "signalen" van Amnesty serieus neemt.
Wel zijn agenten wettelijk bevoegd de identiteit van demonstranten te controleren als daar aanleiding voor is, staat in de verklaring. Dit kan volgens de politie bijvoorbeeld nodig zijn bij mensen die eerder de openbare orde hebben verstoord. Tijdens de politieopleiding en bij interne trainingen leren agenten wanneer dit middel wel en niet geoorloofd is, schrijft de politie.
'Risico op willekeur, discriminatie en machtsmisbruik'
Amnesty heeft voor het rapport onder meer documenten opgevraagd bij gemeenten en politie over surveillance tijdens demonstraties. Daarnaast vroeg de mensenrechtenorganisatie vijftig demonstranten naar de manieren waarop ze in de gaten worden gehouden tijdens acties en welke invloed dit op hen heeft.
Directeur Dagmar Oudshoorn van Amnesty vindt dat de politie te ruime bevoegdheden heeft om zelf te bepalen wie ze controleert tijdens demonstraties. "Hierdoor ontstaat er groot risico op willekeur, discriminatie en machtsmisbruik", waarschuwde ze eerder op donderdag.
Amnesty International kijkt sinds 2016 hoe Nederland omgaat met demonstranten. Dat gebeurt bijvoorbeeld bij acties van Extinction Rebellion. Bij de actie van afgelopen zaterdag werden meer dan vijftienhonderd demonstranten opgepakt. De meesten van hen worden niet vervolgd.
