De Israëlische premier Netanyahu heeft in een televisietoespraak gezegd door te gaan met "verantwoorde juridische hervormingen" in het land. Over die hervormingen is in Israël diepe verdeeldheid ontstaan.
Vandaag werd een wet aangenomen die het veel moeilijker maakt om een zittend premier uit zijn functie te ontheffen. Met de nieuwe wet kan dat alleen nog als hij of zij fysiek of mentaal niet in staat is om die functie uit te oefenen.
Dat besluit moet dan door 75 procent van de ministers goedgekeurd worden. Als een premier alsnog weigert te vertrekken, moet minstens 75 procent van het hele parlement ermee instemmen om een vertrek af te dwingen. Het Hooggerechtshof is door dit besluit nu volledig buitenspel gezet.
De wet is onderdeel een heel pakket aan juridische hervormingen die de ultrarechtse regering wil doorvoeren. Die plannen moeten ertoe leiden dat het Hooggerechtshof minder macht krijgt, ten gunste van het parlement.
Volgens de procureur-generaal mag Netanyahu zich helemaal niet met de beoogde juridische hervormingen bemoeien, omdat hij zelf terechtstaat voor corruptie. Maar door de vandaag aangenomen wet kan Netanyahu zich ondanks de corruptiezaak toch met de juridische hervormingen bezighouden.
"Tot nu toe waren mijn handen gebonden, maar nu ga ik mij ermee bemoeien", zei Netanyahu in zijn toespraak.
Gepikeerd
De toespraak van de premier volgde op een gesprek met zijn minister van Defensie eerder vandaag. Minister Yoav Gallant, lid van de Likud-partij van Netanyahu, wilde vanavond naar verwachting oproepen om de juridische hervormingen van de ultrarechtse regering op de lange baan te schuiven, omwille van de nationale veiligheid en om de onrust in het leger te bezweren. Na het gesprek met Netanyahu zag Gallant echter af van een eigen toespraak of persverklaring.
Toch reageerde coalitiepartij Joodse Kracht van de radicaalrechtse minister van Nationale Veiligheid Ben-Gvir gepikeerd op de houding van de minister van Defensie. "Yoav Gallant heeft zichzelf buiten het rechtse kamp geplaatst", aldus Joodse Kracht.
"We kunnen niet toestaan dat een conflict onze gemeenschappelijke toekomst in gevaar brengt", zei Netanyahu op televisie. "Ik zal alles doen om de gemoederen te bedaren en cohesie te krijgen."
Wekelijkse protesten, onrust in leger
De beoogde hervormingen splijten de Israëlische bevolking. Een deel van de Israëliërs is bang dat de democratie onder de hervormingen zal lijden. Een ander, conservatiever deel, juicht de wetswijzigingen toe omdat het de rechterlijke macht nu te progressief vindt. Zo kan het Hooggerechtshof nu nog nieuwe Israëlische nederzettingen van kolonisten, die zonder toestemming van de Israëlische autoriteiten zijn gesticht, laten ontruimen.
Al drie maanden gaan tienduizenden Israëliërs wekelijks de straat op om te protesteren tegen de hervormingen. Ook vandaag waren er protesten, waarbij belangrijke wegen geblokkeerd werden en autobanden in brand gestoken werden. In Tel Aviv en Haifa zette de politie een waterkanon in om de demonstranten uit elkaar te drijven.
De polarisatie onder de bevolking sijpelt ook door naar het Israëlische leger en de veiligheidsdiensten. Een paar honderd elite-reservisten weigeren momenteel om op te draven voor oefeningen of inzet en hebben zich aangesloten bij de protesten.
'Leugens'
De Israëlische oppositie noemt de woorden van Netanyahu vanavond "leugens" en roept politici in de coalitiepartijen op om niet langer solidair te zijn met de regering.
Volgens oppositieleider Yair Lapid is Netanyahu de controle kwijt en is het zijn minister van Justitie Yariv Levin - brein achter de hervormingen - die nu aan de touwtjes trekt.
