Koningin Máxima heeft voor haar functie bij de Verenigde Naties een vierdaags bezoek gebracht aan Marokko. De internationale organisatie zet zich in voor de financiële digitalisering van het Noord-Afrikaanse land, waar de meeste mensen nog steeds het liefst met contant geld betalen.
Máxima begon in Casablanca, de economische hoofdstad van Marokko. Hoewel die bekendstaat als de stad van het grote geld, richt de koningin zich vooral op de kleine ondernemers en dan met name vrouwen.
Juist bij hen is het wantrouwen richting financiële instellingen groot. Contant spaargeld lijkt voor velen een beter idee dan het openen van een bankrekening. Maar aan de andere kant zijn banken ook niet welwillend om mensen zonder een legitiem inkomen een bankrekening bij hen te laten openen.
Toch is er de laatste jaren wel iets aan het veranderen in het land. Ongeveer 44 procent van de Marokkanen heeft nu een bankrekening, drie jaar geleden was dat nog 29 procent.
"Het streven van Marokko is dat ze aan het eind van het jaar uitkomen op 50 procent", zegt koningin Máxima tegen de NOS. "Maar wij willen natuurlijk voor de 100 procent gaan."
Miljoenenleningen
Deze maand ontvangt Marokko 400 miljoen dollar in de vorm van een lening van de Wereldbank om zich in te zetten op het gebied van inclusieve financiering en digitaal ondernemerschap. Eerder ontving Marokko al twee leningen om digitale financiering een boost te geven. Zo wordt het geld ingezet om beschikbaarheid van financiële diensten en digitale infrastructuur voor particulieren en bedrijven uit te breiden.
Voor de middenstand is er nog een lange weg te gaan. Zo zegt ondernemer Ismael Belkhayat dat 97 procent van de kruideniers in Marokko geen bankrekening heeft. Ze werken bijna zonder uitzondering met contant geld. Daardoor komen de winkeleigenaren niet in aanmerking voor een lening, kunnen ze niet uitbreiden, en ook geen verzekering afsluiten.
Apps
Belkhayat runt de groothandel Chari, waarmee hij levensmiddelen levert aan de talloze kruidenierswinkeltjes in Casablanca. Deze zogenoemde hanouts zijn onmisbaar voor de buurtbewoners. Voor deze kleine buurtwinkels ontwikkelde hij een app, zodat ze makkelijker bij hem kunnen bestellen. "Maar ze kunnen hem ook als kasboekje gebruiken. Want eigenlijk zijn al die winkels op zichzelf een soort kleine banken, omdat mensen vaak spullen op de pof kopen."
Maar het zijn vooral de vrouwen in Marokko die achterlopen met het openen van een bankrekening. Zij werken vaak wel, maar krijgen daarvoor zwart betaald.
Juist dat informele betalen leidt ertoe dat banken vrouwen geen leningen willen verstrekken, waardoor zij hun handel niet kunnen uitbouwen. Stichting Arrawaj geeft hen juist wel financiële ondersteuning. Dit doen ze door het verstrekken van kredietleningen en verzekeringen aan kleine ondernemers. De microkredieten beginnen bij 500 euro en lopen op tot 5000 euro.
Niet op straat
Hoe belangrijk zulke leningen zijn, blijkt wel uit het verhaal van Loubna Laqioud. Zij is koekjesbakker in de hoofdstad Rabat, maar raakte al haar bakspullen kwijt bij een brand. Dankzij de lening en de bijbehorende verzekering die de stichting voor haar afsloot, kon ze haar zaak opnieuw opbouwen.
"Als ik die verzekering niet had gehad, zat ik nu niet alleen zonder inkomsten, maar ook nog met een schuld aan de stichting", vertelt ze.
In Marokko heerst nog de mentaliteit dat dingen in het leven niet te voorkomen zijn. Een verzekering daartegen afsluiten lijkt voor veel Marokkanen daarom zinloos. Het zijn bovendien extra vaste lasten die de gemiddelde Marokkaan aan het einde van de maand aan iets anders wil spenderen.
Koningin Maxima: "We moeten dat wederzijdse wantrouwen verhelpen door het bedenken van een ecosysteem waar iedereen dat vertrouwen kan hebben. Maar wat vooral belangrijk is, is dat mensen niet op straat komen te staan als ze iets overkomt."
