Zo'n 2.100 jongeren onder de achttien jaar zijn in 2021 alleen naar Nederland gevlucht en hebben een verblijfsvergunning gekregen. De Nationale ombudsman en de Kinderombudsman zijn na onderzoek bang dat deze zogenoemde alleenstaande minderjarige statushouders (amv's) nadat ze achttien worden niet goed kunnen deelnemen aan de Nederlandse samenleving, omdat ze dan niet meer worden begeleid.
Het aantal in hun eentje naar Nederland gevluchte kinderen kende afgelopen jaar een ruime verdubbeling vergeleken met het jaar ervoor. In 2020 ging het om 986 amv's.
Meestal wonen de amv's in een opvanggezin of in een kleinschalige woongroep waar begeleiding bij aanwezig is. Vanaf hun achttiende stopt deze hulp en staan ze er in principe alleen voor. Wel kunnen gemeenten ervoor kiezen amv's langer te ondersteunen, onder meer via de Wet maatschappelijke ondersteuning en de Participatiewet.
De ombudsmannen roepen in het woensdag verschenen rapport Alleen volwassen worden het kabinet op om de begeleiding van de amv's structureel te verlengen tot deze jongeren uit vooral Syrië en Eritrea 21 zijn. Zo kunnen problemen in het latere leven van deze door trauma's uit hun land van herkomst kwetsbare groep uit vooral Syrië en Eritrea voorkomen worden.
"Dit probleem wordt groter doordat deze amv's na hun achttiende door ons land aan hun lot worden overgelaten", licht een woordvoerder namens de ombudsmannen de conclusies van gesprekken met 21 amv's toe aan NU.nl. "Deze jongvolwassenen verkeren vaak in een sociaal isolement omdat ze slecht Nederlands spreken en hier geen familie hebben. Hun problemen met bijvoorbeeld inkomen, woonruimte en gezondheid overkomen hun."
Druk van familie om geld over te maken
Tegelijkertijd ervaren de amv's volgens de ombudsmannen druk van hun familie in hun land van herkomst om geld over te maken. Daardoor zouden ze eerder kiezen voor het snelle geld van bijbaantjes dan een opleiding. Het probleem zou al jaren bekend zijn bij het Rijk.
"Als je deze negatieve spiraal niet omdraait dan gaat er weer een generatie amv's verloren doordat ze niet volwaardig meedraaien in onze samenleving", zegt de woordvoerder. "Want zie maar uit de bijbaantjes te raken en op je 28e toch te kiezen voor een opleiding."
Volgens de ombudsmannen worden amv's "vanzelf eerder volwassen" doordat ze op hun zestiende of zeventiende alleen naar een vreemd land zijn gereisd. Maar extra begeleiding via bij voorkeur het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport zou een opeenstapeling van hun problemen moeten voorkomen.
Het rapport van de ombudsmannen richt zich alleen op amv's met een verblijfsvergunning. Over het aantal en situatie van alleenstaande jongeren zonder verblijfsvergunning hebben ze geen informatie.
