De asielcrisis houdt onverminderd aan. Het vinden van voldoende slaapplekken voor asielzoekers blijft de komende tijd een zware opgave voor de verantwoordelijke staatssecretaris en het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA). Het aanmeldcentrum in Ter Apel is overvol en er moet elke avond voor zo'n honderd mensen een bed worden geregeld.
Het is al langere tijd te vol in het opvangcentrum in Ter Apel. In de afgelopen weken waren er steeds net genoeg gemeenten die op het nippertje bijsprongen, maar sinds woensdag wordt er gebruikgemaakt van crisisnoodopvang. Dit zijn locaties, meestal sporthallen, waar asielzoekers ongeveer een week mogen verblijven. Langer blijven is vanwege de slechte leefomstandigheden niet wenselijk.
Staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel) bracht donderdagavond een onaangekondigd bezoek aan het aanmeldcentrum om met eigen ogen te zien hoe de omstandigheden er zijn. Dezelfde avond moesten ongeveer honderd mensen worden overgebracht naar een andere locatie.
De avond ervoor moest er ook voor ongeveer honderd mensen een andere slaapplek worden gevonden. In Heerenveen is die avond een sporthal ingericht waar de groep maximaal negen dagen mag verblijven. De honderd mensen die donderdagavond geen slaapplek in Ter Apel hadden, zijn naar Zuidbroek gebracht. Maar dit is voor slechts 24 uur geregeld.
Het COA moet vrijdag dus opnieuw een ingewikkelde puzzel oplossen en zeker voor honderd mensen een nieuwe slaapplek vinden. Daarnaast melden zich dagelijks nieuwe mensen in Ter Apel. Telkens wordt pas in de avond, als de nachtopvang opengaat, duidelijk voor hoeveel mensen er geen plek is in Ter Apel.
De problemen in de asielopvang zijn niet zozeer ontstaan door een hogere instroom van mensen, maar vooral doordat de uitstroom stokt. Een derde van de 39.000 beschikbare bedden wordt gebruikt door statushouders die wachten op een huis. Vanwege het woningtekort lopen gemeenten fors achter op hun taakstelling.
Een structurele oplossing is nog ver weg
Ondertussen probeert Van der Burg een structurele oplossing te vinden voor de asielcrisis. Er leeft al langer de wens om naast Ter Apel een tweede - en eigenlijk ook derde en vierde - aanmeldcentrum te openen. Maar dit moet op basis van vrijwilligheid worden geregeld met een gemeente en dat komt maar niet van de grond.
Ook het vinden van opvanglocaties voor een langere periode is een zware opgave. Veel gemeenten hebben wel voldoende bedden geregeld voor Oekraïense vluchtelingen, maar het lukt het COA en de staatssecretaris niet om gemeenten zover te krijgen voldoende bedden voor reguliere asielzoekers aan te bieden.
Er zijn wekelijks zo'n drie tot vijfhonderd nieuwe opvangplekken nodig en eens in de zoveel tijd sluit er ergens een noodopvanglocatie of zelfs een azc. Zo ook volgende week in het Brabantse Overloon, waar het contract voor een azc tot 19 mei loopt. Voor deze mensen is nog geen andere opvang gevonden, zegt een woordvoerder van het COA.
Kabinet kijkt naar opvang in leegstaande gebouwen van het Rijk
Van der Burg wil voor de zomer met wetgeving komen om de opvang van asielzoekers te regelen. Momenteel kan de staatssecretaris gemeenten niet dwingen om hun steentje bij te dragen. Nieuwe regelgeving moet dit mogelijk gaan veranderen, al moet dit tegen die tijd ook nog door de Eerste en Tweede Kamer.
Voor de korte termijn bekijkt het kabinet of gemeenten gedwongen kunnen worden om asielzoekers op te vangen in leegstaande gebouwen van het Rijk, maar hier is nog niks over besloten.
47
Asielzoekers liggen urenlang buiten aanmeldcentrum Ter Apel