De Nederlandse financiële sector kan tegen een stootje, ook nu zich verschillende risico's aandienen zoals de oorlog in Oekraïne en de hoge prijzen die hieruit volgen. Maar een opeenstapeling van dit soort crises kan wel een groot gevaar vormen. Daarvoor waarschuwt het Centraal Planbureau (CPB) in het nieuwe Risicorapport Financiële Markten dat dinsdagmiddag werd gepubliceerd.
De sector heeft voldoende buffers en is ook de coronacrisis goed doorgekomen, stelt het CPB. Losstaande schokken vormen dus niet direct een gevaar, maar risico's kunnen elkaar wel snel versterken. Als verschillende dingen tegelijkertijd misgaan, kan dit dus wel degelijk tot problemen leiden.
Oorlog
'De inflatie was al hoog en is nog verder opgezweept door de oorlog', stelt BNR huiseconoom Han de Jong. Maar volgens het risicorapport lijken de gevolgen van de oorlog in Oekraïne voor de Nederlandse financiële sector 'vooralsnog mee te vallen', aldus het planbureau. Nederlandse financiële instellingen staan maar beperkt bloot aan problemen in Rusland en Oekraïne. Indirect zijn er wel risico's: bijvoorbeeld als de oorlog leidt tot een economische recessie.
Inflatie
Dat de prijzen zo sterk stijgen, kan ook voor problemen zorgen bij voornamelijk banken. Het kan zo zijn dat huishoudens, bedrijven en overheden straks hun afgesloten leningen niet meer kunnen terugbetalen. Dat kan tot financiële problemen bij banken leiden. Toch is er nog niet direct reden tot paniek: het CPB ziet nog geen aanwijzingen voor langdurige stagflatie of een loon-prijsspiraal, waarbij hogere lonen ertoe leiden dat producten en diensten nog een stuk duurder worden.
Lees ook | Opinie | Inflatie en afnemende groei: een vervelend scenario
'De banken die waren natuurlijk de kern van het probleem in de vorige crisis', stelt De Jong. 'Maar omdat dat zo was, zijn de regels rond de solvabiliteit van de banken na de vorige crisis enorm aangescherpt. Dus zeker de banken in Nederland hebben hun solvabiliteit heel sterk verhoogd. En ik denk dat het CPB daarvan zal zeggen dat onze banken zeer waarschijnlijk niet in de problemen zullen komen omdat ze nu veel grotere buffers hebben.'
Coronacrisis
Volgens de rekenmeesters zijn de problemen door de coronacrisis nog steeds niet helemaal verdwenen. Nederland heeft dan ten opzichte van andere Europese landen een relatief lage staatsschuld, 'het risico op een eurocrisis is nog steeds aanwezig', waarschuwt het CPB. Daarnaast is corona nog niet weg en moet er rekening gehouden worden met een nieuwe opleving van het virus.
Lees ook | Bankengroep: wereldeconomie koelt af, Europa nadert recessie
Tijdens de coronacrisis liep het aantal faillissementen ook onverwacht sterk terug. 'En nu die steun afgelopen is, had je sowieso al mogen verwachten dat dat aantal faillissementen zou oplopen, omdat bedrijven overeind zijn gehouden die eigenlijk niet levensvatbaar waren en daar komen nu dan al deze problemen nog eens overheen. Voorlopig wordt het allemaal nog op de been gehouden omdat de consument nog heel stevig besteedt. Mocht dat gaan afzwakken - en dat verwacht ik eigenlijk - dan wordt het voor heel veel bedrijven toch wel een stuk moeilijker', aldus De Jong.
Schulden
Dat Nederlandse bedrijven relatief hoge schulden hebben, hoeft volgens het CPB niet direct tot problemen te leiden. Er staat vaak ook een hoog eigen vermogen tegenover en het zijn vooral multinationals die relatief hoge schulden aangaan: bij het midden- en kleinbedrijf valt de schuld mee ten opzichte van de totale balans. Wel kunnen hoge schulden herstel uit een economische crisis moeilijker maken, blijkt uit onderzoek.
Lees ook | 'We zijn nog lang niet van het bezuinigen af'
