Brabants Dagblad | Het is nooit: 'Hè nee, weer die Matthäus'

Dit artikel is afkomstig uit het Brabants Dagblad. Elke dag verschijnt een selectie van de beste artikelen uit de kranten en tijdschriften op NU.nl. Daar lees je hier meer over.

Er hangt iets magisch om dit werk van Johann Sebastian Bach, geven de vier zangers van het Philips Philharmonisch Koor toe. "Het is natuurlijk het verhaal dat aanspreekt, of je nou gelovig bent of niet", zegt bas Jan van de Schoot, die dit jaar de Matthäus voor de vierde keer zingt. "Maar het is ook het feit dat ik er als klein kind al met mijn ouders mee naartoe mocht. Dat vond ik heel bijzonder. Voor mij speelt de traditie mee. Dat ik die nu zelf voortzet, vind ik mooi."

Ze zijn het met elkaar eens: van de Matthäus-Passion krijg je nooit genoeg. Zo rijk, zo beeldend, zo gelaagd, zo betekenisvol, voor dit viertal is de eretitel 'vijfde evangelist', zoals Bach soms wordt genoemd, niet overdreven. "Dit is muziek die ik kan blijven horen", zegt alt Ida Verhaar. "In de zeven jaar dat ik lid ben van dit koor heb ik nooit een moment gehad dat ik dacht: 'hè nee, weer die Matthäus'. Integendeel. Op het moment dat de eerste klanken van het openingskoor klinken, gaan bij mij alle luikjes open en geef ik me met hart en ziel aan Bach over."

Het Philipskoor zingt de Matthäus-Passion - de muzikale vertelling van het christelijke lijdensverhaal volgens de evangelist Mattheüs - dit jaar drie keer onder leiding van Iassen Raykov. Op vrijdag 31 maart in Stadsklooster San Damiano in Den Bosch, op zaterdag 1 april in de Lidwinakerk in Best en op zondag 2 april in de Lambertuskerk in Veghel.

Voor de orkestpartij tekent het Veghelse Kamerorkest Alveare. De allereerste complete uitvoering door dit Eindhovense koor was in 1948, nu 75 jaar geleden. De Matthäus wordt meestal meerdere keren en in verschillende steden opgevoerd. Alles bij elkaar opgeteld heeft het Philipskoor dit werk 188 keer gezongen, onder 25 verschillende dirigenten.

De eerste decennia was het onder leiding van Hein Jordans, chef-dirigent van het toenmalige Brabants Orkest, na zijn vertrek werden dat internationale gastdirigenten. Na de fusie tussen het Het Brabants Orkest en het Limburgs Symfonie Orkest in 2013 verviel de vanzelfsprekende samenwerking met het orkest. Sinds 2016 voert het Philipskoor de Matthäus-Passion samen met Alveare uit.

Bas Michel Wenting kwam in 1982 bij het koor. Hij is elk jaar weer blij als hij de partituur van de Matthäus kan pakken. "Eigenlijk is die partituur niet nodig, ik ken de noten na al die jaren uit mijn hoofd, maar ik moet hem erbij hebben om de aanwijzingen van de verschillende dirigenten op te schrijven."

Ook voor Wenting is de Matthäus een link naar zijn kindertijd, ook hij ging er met zijn ouders naartoe. "Toen ik nog erg jong was mocht ik alleen het eerste deel horen, anders lag ik te laat in bed. Ik had dolgraag zelf de jongenskoorpartij willen zingen, maar helaas, ik zat bij het verkeerde kerkkoor. Ik zong bij de Paters Augustijnen, het Tivolikoor viel in de prijzen."

De uitvoeringen zijn veranderd, zeggen de vier zangers. Alt Marion Mengeler, die dit jaar haar 36ste Matthäus zingt: "De tempi liggen de laatste jaren hoger. Waar de Matthäus midden vorige eeuw nog drie uur duurde, zijn we nu in 2,5 uur klaar."

Voor de zangers is dat winst. "Er zit meer vaart in, de koorgedeelten worden minder zwaar aangezet. Die hogere tempi voelen voor ons natuurlijker en maken het zingen gemakkelijker." De afwisseling van dirigenten houdt de zangers bij de les, want elke dirigent legt andere accenten. Met de meesten hebben ze fijn gewerkt. Favoriet is Louis Buskens. Lenting: "Louis' enthousiasme en kennis sleepten ons mee. Hij deed ons begrijpen wat we zongen en waarom hij het zó wilde. Repetities met hem waren ook aangename colleges."

En hoe wordt de eerste Matthäus onder de eigen Bulgaarse dirigent Iassen Raykov? "Spits", zeggen ze alle vier.

Matthäus-Passion van Johann Sebastian Bach, Philips Philharmonisch Koor en Kamerorkest Alveare o.l.v. Iassen Raykov: 31 maart, Stadsklooster San Damiano Den Bosch (19.00 uur); 1 april, Lidwinakerk Best (19.00 uur); 2 april, Lambertuskerk Veghel (14.00 uur).