Deze investeerders, verenigd in het collectief Operator Exchange, hebben verantwoordelijk staatssecretaris Marnix van Rij (CDA) daarom een brandbrief aangeboden die in handen is van BNR. Daarin zetten zij uiteen welke gevolgen de hervorming voor nieuwe, veelbelovende ondernemingen kan hebben. ‘Die zijn desastreus’, zegt Anke Huiskes, van investeringsfonds NP-Hard Ventures en co-auteur van de brief.
Kern van het probleem is dat aandeelhouders in het nieuwe belastingstelsel belasting moeten betalen over winst die nog niet gerealiseerd is. Vanaf 2027 wil de staatssecretaris namelijk mogelijk belasting heffen over de groei van vermogen. Door deze zogenaamde ‘vermogensaanwasbelasting’ kunnen aandeelhouders dan, bijvoorbeeld na een succesvolle investeringsronde, geconfronteerd worden met torenhoge aanslagen. Dit terwijl ze die waarde pas kunnen verzilveren na een beursgang of verkoop.
Volgens Operator Exchange heeft een dergelijke fiscale aanpak verregaande gevolgen voor jonge startups, omdat die hun werknemers vaak voor een deel uitbetalen in aandelen. ‘Het wordt voor medewerkers minder interessant om voor een Nederlandse startup te werken, en voor startups minder interessant om zich in Nederland te vestigen’, schrijven de investeerders.
‘Hef pas belasting na uitcashen’
Een herziening van de vermogensbelasting is nodig, omdat de Hoge Raad in 2021 het eerdere stelsel, waarbij fictieve rendementen werden belast, in strijd met de wet bevond. Operator Exchange onderschrijft de noodzaak van een hervorming van de wijze waarop vermogen wordt belast, maar ziet er meer in om aandeelhouders pas te belasten, nadat ze uitcashen. In debat met de Tweede Kamer pleitte staatssecretaris Van Rij tegen deze aanpak en waarschuwde voor een ‘lock-in’ effect. Aandeelhouders zouden hun belang kunnen vasthouden, of met fiscale constructies juist op afstand plaatsen.
Prins van Oranje ook betrokken bij belastinglobby
De brandbrief aan Van Rij is door veertig mensen ondertekend, onder wie Jelle Prins (voormalig product manager Uber), Daniel Gebler (oprichter en CTO bij Picnic) en Hans Ober (CEO van TicketSwap). Het gezelschap staat niet alleen in hun kritiek op het nieuwe stelsel. Ook Techleap, de aanjager van de start- en scale-up sector waarvan prins Constantijn van Oranje al jarenlang ambassadeur is, maakt zich zorgen over de toekomst van box 3.
Thomas Vrolijk, hoofd van het Government Affairs & Strategy team van Techleap, wijst naar TestGorilla als voorbeeld. Dit recruitmentplatform haalde vorig jaar 70 miljoen aan investeringen op, waardoor de waarde van het bedrijf flink steeg. ‘Als medewerkers die aandelen hebben gekocht, vervolgens belasting moeten betalen terwijl de aandelen nog niet verhandelbaar zijn, komen ze in liquiditeitsproblemen’, zegt Vrolijk.
Anke Huiskes van Operator Exchange vreest voor het Nederlandse vestigingsklimaat. ‘Op de korte termijn zul je boze gezichten krijgen, maar op de lange termijn is het zelfs desastreus voor het gehele startup-ecosysteem in Nederland, dat een essentiële motor is voor innovatie, economische groei en werkgelegenheid.’
Weerstand vanuit het parlement
Het moet nog blijken of de plannen van de staatssecretaris doorgang vinden, want in de Tweede Kamer is er, ook binnen de coalitie, de nodige weerstand. Folkert Idsinga (VVD) is fel gekant tegen de vermogensaanwasbelasting in het algemeen. ‘Behalve in de startupsector zijn er nog veel meer voorbeelden waarmee het op deze manier mis kan gaan’, zegt het Kamerlid. Hij wijst erop dat kleine investeerders mogelijk hun pensioen in rook op zullen zien gaan. ‘In het algemeen is het beter om te belasten wanneer waardestijging omgezet kan worden in geld’, aldus Idsinga.
