De banengroei in Nederland valt bijna stil. Hoewel het aantal functies dit jaar nog toeneemt met 1,4 procent is de verwachting dat het cijfer in 2024 terugvalt naar 0,5 procent. Er zullen dan ook sectoren zijn waar een krimp gaat plaatsvinden, zoals in de bouw en de financiële dienstverlening, maar de arbeidsmarkt blijft krap.
Dat valt te lezen in de jaarlijkse arbeidsmarktprognose van uitkeringsinstantie UWV. Die wijdt de afvlakking aan de lagere economische groei en de chronische krapte op de arbeidsmarkt. Ook het aantal nieuwe vacatures krimpt daardoor dit jaar met 119.000, zo'n acht procent, en volgend jaar nog eens met drie procent.
Te weinig personeel
De afname van het aantal vacatures heeft volgens het UWV te maken met de lagere economische groei waardoor de banengroei in een lagere versnelling terechtkomt dan de afgelopen twee jaar. Naast minder bedrijvigheid door puur economische omstandigheden, zullen ook de aanhoudende personeelstekorten de groei steeds meer belemmeren, verwacht arbeidsmarktexpert Rob Witjes.
"In het verleden dicteerde vrijwel uitsluitend de economie de arbeidsmarkt", aldus Witjes. "Nu zien we dat vooral het arbeidsaanbod nadrukkelijker de grenzen van de economie gaat bepalen. Bedrijven kunnen door de ervaren krapte soms niet verder groeien." Volgens Witjes zullen zij andere manieren moeten bedenken om de productie te verhogen, zoals het inzetten op automatisering en het slimmer inrichten van processen en functies.
In 2022 telde Nederland nog bijna 1,6 miljoen nieuwe vacatures, het hoogste aantal ooit. "Daar is nu een einde aan gekomen."
Mismatch op banenmarkt
Doordat er minder vacatures bij komen, zou je kunnen denken dat er minder werk te doen is en bedrijven dus ook minder behoefte hebben aan nieuw personeel. Maar dat is niet het geval, want vacatures ontstaan ook doordat personeel van baan wisselt of bijvoorbeeld met pensioen gaat.
Dus ook al zijn er minder vacatures, de krapte op de arbeidsmarkt blijft, zegt het UWV. "De krapte is grotendeels structureel, doordat vraag en aanbod inhoudelijk onvoldoende op elkaar aansluiten."
Er is volgens de uitkeringsinstantie vooral sprake van een 'kwalitatieve mismatch'. Dat betekent dat de competenties van mensen die werk zoeken niet altijd aansluiten op de vraag van werkgevers. Omscholing naar meer kansrijke beroepen kan volgens het UWV helpen.
